In de achthonderdste Tertio deze week veel jubilea: de Slag bij Waterloo (1815), de stichting van de eerste gemeenschap van Predikheren, die het begin vormde van de dominicaanse familie (1215) en, in hetzelfde jaar, het Vierde Concilie van Lateranen.
Dat laatste is interessant in het licht van de komende synode over het gezin, die in oktober wordt gehouden. De huidige opvattingen van de rooms-katholieke Kerk over het huwelijk zijn in belangrijke mate bepaald door het Vierde Lateraans Concilie. Overigens ook die over de eucharistie: de term ‘transsubstantiatie’ werd er gedefinieerd.
Toegegeven: het concilie bemoeide zich ook met de benoeming van koningen en verplichtte joden en moslims om zich door een teken op hun kleding als zodanig kenbaar te maken. En het riep op tot een zinloze kruistocht.
Maar wat het huwelijk betreft: dat werd gedefinieerd als een welbewuste daad van een man en een vrouw. Dus niet als een besluit van de familie. Bovendien werd hier de vrouw een gelijkwaardige van de man: als zij het er niet mee eens was, ging het huwelijk niet door.
Niet dat deze maatregel meteen effect had: het uithuwelijken om politieke redenen ging nog eeuwenlang door. Het concilie veroordeelde trouwens ook het verhandelen van aflaten – zoals we weten een kwestie die later nog voor beroering zou zorgen.
Maar desondanks schreef de theoloog Ivan Illich (1926-2002) “Het idee dat huishoudens gebaseerd zijn op de vrije keuze van een man en een vrouw, markeert een belangrijke mijlpaal in de vorming van het individu”.
(Bron: Tertio, christelijk opinieweekblad. Meer info en abonneren via www.tertio.be)