Er is een stille strijd losgebarsten tussen miljardenbedrijf Amazon en het Europees Parlement. ’s-Werelds grootste webwinkel wil een – inmiddels gepatenteerde – elektronische armband op de markt brengen, waarmee bazen werknemers op de voet kunnen volgen. Antonio Tajani, president van het Europarlement, wil dat koste wat kost tegengaan. ‘waardigheid is meer waard dan winstbejag’, zegt de katholiek.
Antonio Tajani haalt fel uit naar Amazon. De gedachte achter de elektronische armband doet hem denken aan het boek Big Brother (1984) van George Orwell, waarin alles en iedereen onder controle van een centrale macht komt te staan. Tajani: ‘Europa gelooft niet in zo’n sociaal en economisch model. Wij willen een sociale economie. Daarin staat de mens centraal en wordt de markt onderworpen aan regels. Wat Amazon wil is daarom onacceptabel. Het heeft niets te maken met wat in de wereld of de hemel logisch is.’ De idealen achter de armbanden – winst maximaliseren en controle uitoefenen – kunnen op den duur volgens de parlementsvoorzitter bedrijven verleiden tot het vervangen van mensen door robots.
Wetten versus principes
Zijn Europese wetten dan opgewassen tegen zulke ontwikkelingen? ‘Wetten worden telkens bijgesteld, maar principes zijn onveranderbaar’, antwoordt Trajani met klem. ‘Tijdens de recente top van Göteborg, waarin industriële en politieke wereldspelers met elkaar in gesprek gingen, is overeenstemming bereikt over het volgende: de markt moet aan regels gebonden zijn en alles moet in dienst staan van de mens. Niet omgekeerd.’
Soms lijken Antonio Trajani’s uitspraken op passages uit de sociale leer van de katholieke kerk. Zijn katholieke geloof inspireert hem ook, naar eigen zeggen. Hij beaamt bijvoorbeeld met volle overtuiging de waarschuwing van paus Franciscus aan het Economische Wereldforum, dat kunstmatige intelligentie de mens moet dienen. ‘Ondernemingen kunnen uiteindelijk niet zonder werknemers, want zonder geld kan niemand gefabriceerde producten kopen.’
Antonio Trajani komt uit Italië. Hij is president van het Europarlement sinds januari 2017. In eigen land is hij sinds jaar en dag partijpoliticus. Samen met onder andere Silvio Berlusconi was hij oprichter van de voormalige regeringspartij Forza Italia.