Volgende maand begint de buitengewone bisschoppensynode over het gezin. Maar nu al bediscussiëren bisschoppen en kardinalen de heikele kwesties die er aan de orde zullen komen. En ze doen dat in het openbaar: de tijden van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) toen de rooms-katholieke Kerk voor het oog van de wereldpers verstrekkende hervormingen doorvoerde, lijken te herleven.
Of misschien de tijden van de teleurstellingen daarna, toen de veranderingen toch niet zo ver gingen als sommigen hadden gehoopt.
De Duitse kardinaal Walter Kasper gaf de aftrap toen hij in maart onder het goedkeurend oog van de paus pleitte voor een mildere opstelling tegenover katholieken die gescheiden en vervolgens hertrouwd zijn. Het moest mogelijk zijn dat zij — onder bepaalde voorwaarden — weer te communie zouden mogen gaan. Onlangs liet bisschop Johan Bonny van Antwerpen zich in dezelfde zin uit.
Nog voor de synode op 5 oktober begint, komen er maar liefst drie boeken uit waarin enkele kardinalen het tegen Kasper opnemen. Een van hen is de Australiër George Pell, door paus Franciscus naar het Vaticaan gehaald om de financiën te saneren. Voor hem staat het vast dat gescheiden en hertrouwde katholieken nooit de communie zullen mogen ontvangen.
Vaticaan-watcher John L. Allen waarschuwt dat we niet moeten denken dat tijdens de synode de deelnemers vechtend over straat zullen rollen en er vervolgens uitkomen met een opzienbarend en definitief antwoord. Ze zullen elkaar prijzen voor hun waardevolle bijdragen aan de discussie en niet in het openbaar gaan ruziën.
Bovendien is de synode van oktober een voorbereiding op de synode die in 2015 in Philadelphia zal worden gehouden. En uiteindelijk is een synode nog steeds een adviserend orgaan. Het is de paus die beslist. Daarom zal het interessant zijn om te zien hoe zwaar Franciscus — die sterk de nadruk legt op de collegialiteit tussen de bisschoppen en die zichzelf op de eerste plaats ziet als de bisschop van Rome — deze adviezen zal laten wegen.