Wat is een rechtvaardige oorlog en hoe kan de leer van de rooms-katholieke Kerk hierover bijdragen aan het voorkomen van oorlog? Dat zijn vragen waarmee Fred van Iersel zich bezighoudt als hoogleraar Vraagstukken geestelijke verzorging bij de krijgsmacht aan Tilburg University. Deze week verscheen van hem een opinieartikel in Tertio.
De katholieke sociale leer verwerpt het gebruik van godsdienst als legitimatie voor oorlog, aldus Van Iersel. Eigenlijk is oorlog nooit gerechtvaardigd, maar in de realiteit is in bepaalde gevallen het gebruik van geweld onvermijdelijk. En dan komen de vragen aan de orde die de leer van de rooms-katholieke Kerk daarbij stelt. Zoals: zijn de vreedzame middelen uitgeput, is het gebruikte geweld proportioneel, wordt de burgerbevolking voldoende beschermd?
Van Iersel maakt duidelijk dat het beginnen van een oorlog niet betekent dat de moraal buiten werking wordt gesteld. “Oorlog is geen moraalvrije zone in menselijk handelen. Zelfs het gebod om uw vijanden lief te hebben, blijft gelden. Thomas van Aquino schreef dat al in de dertiende eeuw. “Dat betekent strijd voeren met oog voor de noodzaak van verzoening na de oorlog.”
Die morele afwegingen moet iedere betrokkene maken als het gaat om oorlogshandelingen: van de bevelhebbers tot de soldaten in het veld. “Niet ondanks, maar juist wegens de morele aard van deze opdracht is de gewetensvrijheid en de hiermee verbonden noodzaak van gewetensvorming wezenlijk voor de katholieke vredesmoraal”.
(Bron: Tertio, christelijk opinieweekblad. Meer info en abonneren via www.tertio.be)
Foto: US Senior Airman JoAnn S. Makinano [Public domain], via Wikimedia Commons
