De redactie van het Katholiek Nieuwsblad heeft deze morgen reden tot juichen. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het kleine weekblad de ANBI-status mag behouden. Daaraan vooraf ging jarenlang juridisch getouwtrek tussen KN, zijn steunstichting Arnulfus en de Belastingdienst.
De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie gegrond in twee zaken.
Algemeen nut?
In de (hoofd)zaak tussen KN en de Belastingdienst oordeelt de Hoge Raad dat het weekblad het algemeen nut dient, zoals in de statuten van het Katholiek Nieuwsblad staat. “Die statutaire bepaling laat geen andere conclusie toe dan dat zowel het uitgeven van dat nieuwsblad als het bevorderen van andere publiciteit ten dienste staan van het verkondigen van bedoelde boodschap. Verwijzing moet volgen voor een hernieuwd onderzoek naar de vraag of belanghebbendes feitelijke werkzaamheden uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaan uit het uitgeven van een dergelijk nieuwsblad en het bevorderen van dergelijke andere publiciteit. Bevestigende beantwoording van die vraag leidt tot het oordeel dat belanghebbende, gelet op het bepaalde in artikel 5b, lid 3, letter i, AWR, met die werkzaamheden rechtstreeks en primair een algemeen nut beoogt.”
Het blad was eerder verbolgen dat de Belastingdienst zich zou uitlaten over de katholiciteit van het blad.
Commerciële tarieven
Het meest springende punt was echter of het blad commerciële prijzen vraagt voor de uitgave. Formeel: “het hanteren van een prijs die door abonnees als een in het economische verkeer min of meer normale, gebruikelijke prijs voor het blad ervaren.”
Instellingen die tarieven hanteren die gericht zijn op het behalen van exploitatieoverschotten kunnen niet worden aangemerkt als een algemeen nut beogende instelling (ANBI). Dat oordeelde de Hoge Raad. Dat is bij het Katholiek Nieuwsblad niet het geval: de kosten voor een abonnement op het kleine weekblad kan niet commercieel worden beschouwd en het blad leidt al sinds zijn oprichting verlies.
Arnulfus
In de tweede zaak tussen de stichting Arnulfus en de Belastingdienst stelt de Hoge Raad dat de inkomsten van de stichting zeer gering zijn.
De werkzaamheden van Arnulfus beperken zich nagenoeg “tot het delgen van de jaarlijkse verliezen van de Stichting Katholiek Nieuwsblad. Haar overige bestedingen van vermogen en inkomen zijn zowel absoluut als relatief gering. Deze bestedingen worden slechts incidenteel gedaan en belopen dan niet meer dan enige duizenden euro’s.” Omdat de cassatiezaak tussen KN en de Belastingdienst gegrond is verklaard, volgt daarmee ook deze kleinere kwestie.
Financiële positie
ANBI’s kunnen gebruikmaken van bepaalde belastingvoordelen bij erven, schenken en de energiebelasting. Dat blijft dus gelden voor het Katholiek Nieuwsblad en de stichting Arnulfus. Daarmee is onzekerheid over het voortbestaan van het Bossche blad weggenomen.
Desalniettemin neemt al jaren het abonneebestand af, en leeft het blad op giften, die eveneens afnemen. Saillant is dat het onafhankelijke blad gebruik maakt van gebouwen van het bisdom Den Bosch nadat het zijn eigen pand noodgedwongen jaren geleden moest verlaten. Ook moesten medewerkers worden ontslagen of beperkt in arbeidsuren. De vraag is hoe het blad dit financieel kan volhouden op langere termijn.