Jean Vanier, oprichter van de inmiddels wereldwijde Ark-gemeenschap, overleed vandaag op 90-jarige leeftijd.
Jean Vanier, een Canadees die in 1942 het leger inging om als marineman zijn land te dienen, kwam uit een nobele Canadese familie. Ook zijn vader was in de marine opgeklommen, later in de politiek gegaan en was Gouverneur-generaal geworden van zijn land, de officiële vertegenwoordiger van de koningin van Engeland die hoofd is van het Gemenebest.
Jean was het vierde van de vijf kinderen in het gezin Vanier, geboren in 1928. Hij was dus nog maar 13 aar oud toen hij naar de militaire opleiding ging in Engeland. In 1950 nam hij ontslag om zijn roeping te volgen: leven volgens het Evangelie. Een radicale stap.
Hij zoekt, hij leidt een leven van bezinning en gebed, hij ontmoet de dominicaan père Thomas Philippe, de broer van de dominicaan Dominique-Marie Philippe, de oprichter van de Frères de Saint Jean. Père Thomas leidt een theologisch studiecentrum voor leken: L’Eau Vive (Levend Water). Jean volgt de opleiding die hij afsluit met een doctoraat over de ethiek van Aristoteles: Le Bonheur, principe et fin de la morale aristotélicienne.
In 1963 komt Jean Vanier via père Thomas Philippe in aanraking met mensen met een geestelijke beperking in Trosly, niet ver van Parijs. Na een korte periode van onderwijs in Canada, keert Jean Vanier naar Trosly terug, koopt er een huis en gaat samenwonen met twee mentaal gehandicapten. Jean: deze twee mannen wilden niet een begeleider of een verzorger, ze zochten een vriend. De Ark-gemeenschap is geboren.
De Ark-gemeenschap: ontmoeting in kwetsbaarheid
Het avontuur van De Ark begint. Jongeren uit Frankrijk en uit heel de wereld komen af op dit experiment van samenleven van gelijken. Het samenleven met gehandicapten verandert totaal de wijze van denken en handelen van eenieder. Men leeft met elkaar, men leert van elkaar, men bouwt elkaar op. Andere gemeenschappen worden gesticht. Vandaag zijn het er 154, verspreid over de hele wereld, met in totaal 10.000 leden. Wie meeleeft – welke menselijke of intellectuele capaciteiten men ook heeft – verandert. Het denken over de eigen persoon verandert, het denken over de ander, de mens met een beperking, verandert. Welke mens heeft een beperking? Dat is de juiste vraag. Het antwoord: echt niet alleen de mens die we doorgaans als ‘gehandicapt’ bestempelen.
Naast Jean Vanier zelf getuigt ook de bekende spirituele schrijver Henri Nouwen van dit avontuur. Na een periode van lesgeven o.a. aan de prestigieuze universiteit Notre Dame in de VS, gaat Nouwen het avontuur aan in een Arkgemeenschap. Het maakt hem tot een ander mens. In een groot aantal boeken getuigt Henri Nouwen hiervan en geeft aan de Ark-gemeenschappen een nog grotere bekendheid.
Jean Vanier sticht ook, samen met Marie-Hélène Matthieu, de beweging Foi et Lumière (Geloof en Licht): groepen die geregeld bijeenkomen, gericht op de ontmoeting met zeer kwetsbare mensen. Op het ogenblik telt Foi et Lumière 1500 gemeenschappen in 81 landen in de vijf continenten.
Tot op hoge leeftijd blijft Jean Vanier zijn gemeenschappen bezielen door zijn aanwezigheid, door zijn innemende en betrokken persoonlijkheid, door zijn geschriften waarin hij iedere keer weer opnieuw zich bezint op het evangelie, die Blijde Boodschap waarin we aangesproken worden door een Vriend die ons hart wil raken. Deze goddelijke Vriend is te ontmoeten in een gemeenschap waarin ieder met zijn eigen capaciteiten de ander tot groei wil brengen.
Vandaag is Jean Vanier van ons heengegaan om bij deze Vriend te zijn. Voor eeuwig.
Foto: Wikipedia