Timothy Radcliffe hield vandaag aan de Universiteit van Tilburg de John Henry Newman Lezing. Dit is een nieuw initiatief van de leerstoel Religie, Rechtsstaat en Samenleving en het Katholiek Netwerk. Radcliffe is dominicaan en was van 1992 tot 2001 magister-generaal van zijn orde. Als spreker en auteur is hij over de hele wereld bekend.
Het thema van de lezing van Ratcliffe was: hoe kan het christendom bloeien vandaag? Het is een vreemde tijd om christen te zijn in het westen, aldus Ratcliffe. Kerken lopen leeg; de media vallen de kerk aan. Aan de andere kant is er in eeuwen niet zo veel belangstelling geweest voor religie.
Hij vergeleek de Kerk met een boom: ze ontvangt haar voeding uit de omgeving, maar gaat er niet in op. Als de Kerk wil opbloeien moet ze zich niet in zichzelf opsluiten, maar tegelijkertijd een sterke gemeenschap vormen.
Als het gaat om de relatie met de buitenwereld, geeft de verkiezing van paus Franciscus hem hoop. Deze paus zei immers dat hij wil dat priesters de sacristie verlaten. Zij moeten mensen in de marge van de samenleving opzoeken.
Maar daarnaast moeten ze, zo stelde Radcliffe, ook naar plaatsen van creativiteit gaan: naar cineasten, componisten, naar plaatsen waar mensen denken. En dat hoeven geen plaatsen te zijn waar alleen maar christenen zijn – integendeel.
Radcliffe is niet bang voor relativisme – dat het christendom verdwijnt door dit contact met niet-gelovigen. Christendom is altijd gevoed door de buitenwereld, net als het jodendom. Het Oude Testament staat vol met Egyptische filosofie, Griekse wijsheid, Perzische wetten en nog veel meer invloeden van andere volken. Als je dat eruit haalt, hou je maar een heel dun boekje over.
Prediking moet uitgaan van dialoog, aldus Radcliffe. Je moet mensen niet om de oren slaan met de leer. De kerk moet ook invloeden van buiten opnemen: alleen door in en uit te ademen kan zij leven.
Johannes Paulus II stimuleerde de dialoog met andere religies, Benedictus XVI met de wereld. Paus Franciscus zal dialoog binnen de kerk voorop stellen, verwacht Ratcliffe.
Dezelfde middag werd het boek ’200 jaar Koninkrijk: religie, staat en samenleving gepresenteerd. “In uiteenlopende bijdragen in dit boek, onder meer van hoogleraar Nederlands en Europees Constitutioneel Recht, Ernst Hirsch Ballin, komt ook de diepterelatie tussen religie, staat en samenleving aan de orde. Religie en religieuze waarden staan niet tegenover het publiek domein, maar zijn daarmee verweven en vormen daarin een dynamische kracht”, aldus het begeleidende persbericht.