Paus Franciscus: autoriteit in coherentie en getuigenis

paus Franciscus

Paus Franciscus heeft in zijn preek bij de eucharistieviering van afgelopen vrijdag in het Casa Santa Marta gesproken over de schade die ‘incoherente’ christenen en ‘schizofrene’ pastors berokkenen. Het vandaag uitgebrachte bericht hierover op Vatican News is moeilijk los te zien van de commotie over het boek van kardinaal Sarah en het controversiële co-auteurschap van emeritus paus Benedictus XVI.

Paus Franciscus baseerde zijn preek op het evangelie van de dag waarin Marcus vertelt dat Jezus preekt in de synagoge en vervolgens inzoomt op de reactie van de mensen; in tegenstelling tot de Schriftgeleerden handelt Jezus met ‘autoriteit’. Er is volgens de paus een verschil tussen ‘autoriteit hebben’ of de ‘innerlijke autoriteit’ van Jezus enerzijds, en anderzijds de autoriteit van de Schriftgeleerden die deze weliswaar uitoefen, maar niet bezitten. Hoewel ze experts zijn in het onderwijzen van de wet, zijn ze niet geloofwaardig.

Jezus had echter een autoriteit die van binnenuit kwam, waarmee Hij rondliep, mensen onderwees, genas en aanhoorde. Het illustreerde de consistentie tussen dat wat Hij onderwees, en hoe Hij zelf handelde. Volgende de paus zijn het deze consistentie en getuigenis die een persoon autoriteit geven. Autoriteit wordt dus gevonden in coherentie en getuigenis.

De Schriftgeleerden daarentegen waren niet consistent. Volgens de paus greep Jezus elke gelegenheid aan om de Schriftgeleerden te berispen, omdat zij met deze houding, waarbij ze het ene zeiden en het andere deden, vervielen in ‘pastorale schizofrenie’. De paus wees erop dat Jezus meerdere malen het woord ‘hypocriet’ gebruikt voor de Farizeeën en Schriftgeleerden. Volgens paus Franciscus is hypocrisie het inconsistente handelen van personen met (pastorale) verantwoordelijkheid voor anderen.

Mensen kunnen volgens de paus makkelijk een schandaal en incoherent gedrag herkennen. Volgens hem doen zowel incoherente christenen die geen getuigenis geven en incoherente, ‘schizofrene’ pastors die geen getuigenis geven, veel kwaad.

De publicatie over deze preek komt precies op de dag dat de rel rond het omstreden, nog niet gepubliceerde, boek van Sarah compleet lijkt te zijn: emeritus paus Benedictus XVI wil zijn naam van de boekcover verwijderd hebben. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.