Vooral algemene media en liberale katholieken prijzen het voorlopige document van de gezinssynode. Uit conservatieve hoek is felle kritiek. En sommigen bewaren de rust tussen de twee kampen.
Liberale lofprijzing
Vaticanist John Thavis spreekt op zijn blog van ‘een pastorale aardbeving’ als het gaat om de relatie tussen kerk en homo’s. “The big one”, schrijft Thavis, “na maandenlange kleinere bevingen”.
Joshua McElwee, de Vaticaanse correspondent voor de National Catholic Reporter, gaf commentaar op Twitter: “Het lezen van dit document. Ik weet niet wat ik moet zeggen. Het voelt als een geheel nieuwe kerk, een hele nieuwe toon, een geheel nieuwe houding. Wow.”
De bekende pater jezuiet James Martin twitterde: “Vandaag de verbluffende verandering in toon van de katholieke bisschoppen over holebi’s. Het laat zien wat er gebeurt als de Heilige Geest zijn gang gaat.”
Voorzitter van de Amerikaanse homovereniging Dignity USA Duddy-Burke reageert hoopvol. “Stel je een ouder voor die nadenkt over de coming out van haar tiener” zegt Duddy-Burke tegenover de Huffington Post. “Horen van een kerkleider dat dit kind iets positiefs te bieden heeft, kan zorgen voor een veel beter kader voor de manier waarop ze haar relatie met dit kind omgaat. Dat is een groot teken van hoop voor de opkomende generatie.”
Felle kritiek uit conservatieve hoek
De felste tegenreactie komt van de Poolse aartsbisschop Gadecki. Die vindt de relatio ‘onaanvaardbaar’ omdat die afwijkt van de leer die paus Johannes Paulus II. John Smeaton, mede-oprichter van ‘Voice of the Family’ spreekt van ‘verraad’ aan de katholieke gezinnen en ‘een van de meest waardeloze concepten in de kerkgeschiedenis’.
De prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, kardinaal Müller heeft ook in niet mis te verstane woorden gereageerd: “Onbetamelijk, beschamend, helemaal fout!” quote de website Rorate Caeli hem, verwijzend dat de tussenrapportage in geen enkel opzicht de leer van de kerk vertegenwoordigt. Perswoordvoerder Lombardi ontkende twee dagen later dat Müller verkeerd zou zijn geciteerd.
Volgens kardinaal Burke is er gesjoemeld met de rapportage. “Je hoeft geen een raketwetenschapper te zijn om de aanpak te zien, die zeker niet van de kerk is”. Volgens hem is het document niet gegrond in het Magisterium en de heilige schrift.
Het document – dat nog voorlopig is – zou volgens het dagelijks bulletin van het Vaticaan meer moeten praten over gezinnen die trouw de leer van de kerk volgen en hen waarderen en bedanken. Ook moet de rol van grootouders beter worden geaccentueerd. De nadruk in de relatio op de ‘irreguliere relaties’ doet afbreuk aan de positie van de traditionele katholieke gezinnen. Dezelfde nadruk op homoseksuele relaties en ongehuwd samenwonenden moet met een zekere voorzichtigheid worden gebracht, ‘om niet de indruk te wekken dat de kerk deze orientaties goedkeurt’. In dat opzicht moet ook het begrip zonde meer aandacht krijgen in de eindteksten.
Sommige bisschoppen maken bezwaar dat het gradualisme beter moet worden gedefinieerd. Het gebruik van de term nu schept volgens hen verwarring.
‘Het drama gaat verder’
Vaticaan-kenner John Allen benadrukt dat het document niet de grote verschuiving is die mensen denken. “Voordat we ons haasten conclusies te trekken, moet iedereen, van alle kanten, zich kalmeren”.
Ook kanselier van het aartsbisdom Hans Zuijdwijk is vandaag in ‘de Volkskrant’ niet overtuigd van een aardbeving: “Het is nog veel te vroeg om daarover iets te zeggen. Het is maar een tussenbericht. Laten ze eerst de synode afronden. Dan komt de paus met een postsynodale apostolische exhortatie. Tot die tijd zijn ze nog volop aan het discussiëren.”
De aartsbisschop van Manila, kardinaal Tagle, voegt daaraan toe, dat “de relatio niet als slotdocument wordt beschouwd. Ze is voorlopige en is voor ons een soort spiegel waarin we als synodevaders zien, wat we tot nu toe hebben besproken en wat we tot nu toe op deze reis hebben bereikt. Het document is een synthese van de besprekingen in de eerste week. En de synodedeelnemers worden nu opgeroepen om te zien wat er moet worden verdiept en verduidelijkt wat andere vragen moeten worden gesteld. Het drama gaat verder.”
