In onze rubriek ‘Vers voor de Zondag’ blikken we vooruit op de eucharistieviering van aanstaande zondag (of feestdag): wat vertelt het Evangelie ons? Om wat voor thema draait deze viering? Wat zou je kunnen doen om dit te onderstrepen?
24e zondag door het jaar
Vergeven om te helen
Een van de moeilijkste dingen is wel: elkaar van harte kunnen vergeven. Er is zoveel gebeurd, de stellingen zijn ingenomen, misschien wel loopgraven gegraven, en dan? Als er een wil is om er uit te komen, is dit een prachtige basis. Vaak loont het de moeite om met kleine pasjes te gaan. Wie in het klein durft te vergeven, zal ook de grotere stappen kunnen maken. Als we maar het geluk van de ander durven te zien en ons daartoe durven bekeren.
Exegetische notities Evangelie
Matteüs 18,21-35
De perikoop van vandaag is vrij duidelijk. Hij past in het beeld dat Matteüs laat zien van Jezus, namelijk als leraar. Deze lezing is onderdeel van de zogenaamde ‘kerkrede’ van hoofdstuk 18. Andere thema’s in deze rede zijn: de vraag van de leerlingen wie de grootste is in het koninkrijk der hemelen, waarop Jezus de parabel vertelt van de herder die zijn verloren schaap gaat zoeken, en zegt dat de kleinsten voor de Heer niet verloren zullen gaan. Daarna vertelt Hij hoe de leerlingen om zouden moeten gaan met geschillen in de gemeente. Hij sluit dat af met de mooie opmerking: ‘Want waar er twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik in hun midden’ (vers 20). Wat een geruststelling voor de gemeente van Matteüs, die zo’n 40 jaar na het sterven van Jezus samenkwam.
Daarna komt het verhaal dat vandaag wordt gelezen. Petrus, de rots waarop Jezus zijn kerk bouwt, vraagt hoe vaak hij een van zijn broeders die hem iets misdaan zou hebben, moet vergeven. Jezus vertelt hem eigenlijk heel genereus te zijn met vergeving. Vervolgens vertelt Hij een gelijkenis over een dienaar die zijn heer veel schuldig was. Zijn heer vergeeft hem, maar de dienaar is niet zo vergevingsgezind tegenover zijn mededienaar die hem ook wat schuldig was. Daarop wordt zijn heer boos op hem en verwijt hij hem: ‘Jij lelijke knecht, heel die schuld heb ik je kwijtgescholden, omdat je mij erom gesmeekt hebt. Had jij dan ook geen medelijden moeten hebben met je mededienaar, zoals ik met jou medelijden heb gehad?’ (verzen 32-33). En vervolgens zorgde de heer ervoor dat de dienaar zijn hele schuld aan hem zou terugbetalen. Jezus’ leerlingen worden gewaarschuwd dat ook zij zo behandeld zullen worden als zij hun medebroeders en -zusters niet vergeven. Zo geeft Jezus aanwijzingen mee voor het samenleven van de gemeenschap van christenen.
Themastelling
De lezingen van vandaag laten zien wat het betekent als we elkaar vergeven. Als we onze boosheid bij ons houden, doen we uiteindelijk vooral onszelf tekort. Blijven we volharden in onze wrok, in het vasthouden aan wat de ander ons heeft aangedaan, dan blijven we zelf ook gebroken, kunnen we niet heel worden. Om zelf te helen moeten we dat wat gebroken is tussen ons en onze naaste helen. Vergeven om te helen. Een mooie gedachte op ziekenzondag.
Suggestie: gebed van Franciscus van Assisi
Heer, maak mij een instrument van Uw vrede.
Laat mij liefde brengen waar haat heerst,
laat mij vergeven wie mij beledigde,
laat mij verzoenen wie in onmin leven,
laat mij geloof brengen aan wie twijfelt,
laat mij waarheid brengen aan wie dwaalt,
laat mij hoop brengen aan wie wanhoopt,
laat mij licht brengen aan wie in duisternis is,
laat mij vreugde brengen aan wie bedroefd zijn.
Laat mij niet zoeken getroost te worden, maar te troosten,
niet begrepen te worden, maar te begrijpen,
niet bemind te worden, maar te beminnen.
Want het is toch door te geven, dat men ontvangt,
door te verliezen, dat men vindt
door te vergeven, dat men vergiffenis ervaart
door te sterven, dat men verrijst tot het eeuwige leven.
Amen.
De teksten en suggestie zijn genomen uit de ‘Handreikingen voor liturgie voor de zon- en feestdagen’ van Berne Media. In deze uitgave staan exegetische notities voor elke lezing en antwoordpsalm, een ‘kapstok’ voor de verkondiging, misteksten, voorbeden en diverse andere suggesties voor vieringen met gewijde of niet-gewijde voorganger. Voor meer informatie over de uitgave en een abonnement, zie de website van Berne Media.