In onze rubriek ‘Vers voor de Zondag’ blikken we vooruit op de eucharistieviering van aanstaande zondag (of feestdag): wat vertelt het Evangelie ons? Om wat voor thema draait deze viering? Wat zou je kunnen doen om dit te onderstrepen?
Feest van de Heilige Drie-eenheid
Veelzijdige Liefde
Bij het Pinksterfeest hebben we gevierd dat de heilige Geest is neergedaald op de leerlingen van Jezus en hen voortaan richting en kracht zal geven. Daarmee hebben de volgelingen van Jezus geleidelijk aan alle elementen van het mysterie van God kunnen ervaren: God de Vader die altijd aanwezig is, Jezus Christus die met hen heeft geleefd en tenslotte de heilige Geest die nu gekomen is als Helper. Daarom wordt op deze eerste zondag na Pinksteren de Triniteit, de Drie-eenheid van God gevierd. In het kruisteken, in de geloofsbelijdenis en het eucharistisch gebed spreken we keer op keer over Vader, Zoon en heilige Geest. En op deze zondag staan we er in de liturgie bewust bij stil.
Exegetische notities Evangelie
Johannes 3,16-18
De evangelist Johannes schrijft in hoofdstuk 3 over een ontmoeting van Jezus met de farizeeër Nikodemus. Jezus bevindt zich op dat moment in Jeruzalem, het politieke en religieuze centrum, en spreekt er met een man die deel uitmaakt van de leidende elite. Midden in dat centrum vertelt Jezus over het handelen van de Vader om de wereld te verlossen. Nikodemus komt Jezus opzoeken in het duister van de avond. Alsof hij ook symbolisch in het duister tast en op zoek is naar verlichting, naar een lichtpunt in het duister. Nikodemus stelt een aantal vragen waar Jezus op antwoordt, maar vanaf vers 10 verdwijnt hij ongemerkt uit het verhaal. Het is alsof de evangelist zelf verder gaat met de uitleg. Daar maken de verzen 16-18 deel van uit. Deze verzen geven in enkele zinnen de hele betekenis van het evangelie van Johannes weer: geloof in Jezus geeft je leven. God heeft zijn leven in zijn Zoon uitgestort, niet om de wereld te oordelen, maar juist om de wereld te redden. God gaf zijn Zoon om de wereld, ónze wereld, te verlossen. Het enige wat de mensen hoeven te doen is geloven in de Zoon, geloven in Jezus Christus als de Zoon van God. Al in een van de eerste hoofdstukken van het evangelie meldt Johannes dit aan zijn lezers. Die boodschap lezen we in het evangelie steeds weer opnieuw.
Themastelling
De leer van de Drie-eenheid was aan de schrijvers van de Bijbelboeken totaal onbekend. De leer is pas geformuleerd in de vierde eeuw, na veel discussies. De eerste volgelingen van Jezus hadden het rotsvaste geloof dat God altijd aanwezig was als schepper en behoeder van de wereld. Ze zagen met eigen ogen Gods aanwezigheid in de woorden en het optreden van Jezus zelf. Ze voelden Gods kracht in de hulp van de heilige Geest. Dat bracht hen tot het besef dat God niet alleen hoog en ver boven de wereld aanwezig was, almachtig en onbereikbaar, maar dat zijn aanwezigheid ook in de gewone mensenwereld te voelen was. Dat was zeer goed zichtbaar geweest in het optreden van Jezus van Nazareth, werkelijk God-met-ons. De woorden uit het evangelie van Johannes roepen op tot geloof in de zending van Jezus. Uit dat geloof van de apostelen en de eerste christenen is in de eerste eeuwen de leer van de Drie-eenheid gegroeid. Maar de drie-ene God blijft voor ons toch een moeilijk te bevatten mysterie.
Suggestie
Ter overweging
Wat betekent de drie-ene God voor jou?
God de Vader is de God die leven geeft, ver weg;
de God die luistert naar onze vragen.
God de Zoon is de God die liefde is, dichtbij,
die vraagt dat wij luisteren naar Hem.
En de heilige Geest, is de God die licht is
in de duisternis van ons bestaan,
die kracht, hulp en troost is en in ons woont.
De heilige Geest is God,
zoals Hij bezig is in ons
en in onze geloofsgemeenschap.
Welke voorstelling we van God ook hebben,
God blijft bewogen om ons.
En dit is tevens Gods opdracht aan ons:
bewogen zijn om het geluk van de ander.
Bron: René Hornikx: ‘Laat uw Woord ontkiemen in ons hart. Vieringen van Woord en gebed. Jaar B’ (Heeswijk 2011)
De teksten en suggestie zijn genomen uit de ‘Handreikingen voor liturgie voor de zon- en feestdagen’ van Berne Media. In deze uitgave staan exegetische notities voor elke lezing en antwoordpsalm, een ‘kapstok’ voor de verkondiging, misteksten, voorbeden en diverse andere suggesties voor vieringen met gewijde of niet-gewijde voorganger. Voor meer informatie over de uitgave en een abonnement, zie de website van Berne Media.