‘Een bisschop kan op zijn kop gaan staan, maar zonder gelovigen kan hij niets.’ Aldus de woorden van mgr. Gerard de Korte in zijn preek als nieuwe bisschop van Den Bosch. ‘Laten we alle polarisatie achter ons laten. Ik steek de hand uit. Laten we samen het katholieke leven gestalte geven.’ Een minutenlang applaus in de tot de nok toe gevulde St.-Janskathedraal is het antwoord van de Bosschenaren. De uitnodiging wordt aangenomen.
Tijdens een strak georganiseerde plechtigheid nam mgr. De Korte het bisschoppelijke stokje over van zijn voorganger mgr. Antoon Hurkmans, die enkele maanden geleden ontslag vroeg (en kreeg). Aanhoudende gezondheidsklachten waren debet. Hurkmans was zichtbaar opgelucht zijn opvolger ruimte te kunnen geven. ‘Ik zal mij dienend opstellen maar mijn opvolger,’ zei hij tegen De Korte in zijn afscheidstoespraak aan het einde van de eucharistieviering.
Mgr. Hurkmans
Hurkmans speech had, zeker in het eerste gedeelte, af en toe iets weg van een publieke biecht. Hij refereerde aan de parochiële reorganisatie en aan alle leed die dat heeft veroorzaakt. ‘Trouw aan de dienst van de eenheid heb ik ook zware jaren gekend Ik voelde en deelde uw pijn.’ ‘Ik ben begonnen met een open hart en open oren,’ zo begon de nu oud-bisschop van Den Bosch, alsof hij wilde illustreren hoeveel ellende en tegenwerking zijn oren en hart hebben moeten doorstaan. Hurkmans laat immers een sterk verdeeld bisdom achter. Hij kreeg overigens ook een lang applaus van de kerkgangers.
Rangen sluiten
De Korte ging direct aan de slag. Staande voor het altaar – het voorrecht van een bisschop tijdens de preek – en zonder spiekbriefje riep hij alle gelovigen, gewijd of niet-gewijd, op om de rangen te sluiten. ‘We leven in jaren van de waarheid voor de kerk in Nederland. De kerk lijkt op een omgekeerde piramide: de vergrijzing slaat toe, jongeren zijn er weinig.’ Commissaris van de Koning in Noord-Brabant, Wim van der Donk, sloot zich hierbij aan: ‘Besturen is altijd lastig. Alleen met samenwerken komen we verder.’
Gastvrije kerk
Welke kerk De Korte voor ogen staat, werd snel duidelijk: helder, ruimte scheppend en gastvrij. ‘We moeten mensen leiden naar het hart van het evangelie’. De nieuwe bisschop richtte zich expliciet op de religieuzen en monialen in zijn bisdom: ‘U heeft een grote rol gespeeld in de emancipatie van de katholieken in Brabant. U heeft aan het begin van de verzorgingsstaat gestaan. Laten we alle polarisatie achter ons laten. We hebben niet de luxe om negatieve energie te spenderen aan onderlinge ruzies’.
Mgr. Bekkers
Het was daarom niet toevallig dat de installatie van De Korte op precies dezelfde dag – 14 mei – viel als de dag waarop de nog steeds immens populaire Bossche bisschop Bekkers werd begraven uit dezelfde kathedraal, 50 jaar geleden. De Korte merkte dit op: ‘Het is niet gepland, het is mij toegevallen.’ Maar niettemin is het frappant te noemen. De Korte prees zijn voorganger als ‘symbool van een menselijke, hartelijke en gastvrije kerk’.
‘Het katholieke huis’
De Korte riep op om de verscheidenheid binnen de kerk niet als een probleem te zien: ‘Het katholieke huis is altijd groot en ruim geweest. Jezus zegt: “ik heb jullie uitgekozen”. Dus wie zijn wij dan dat we elkaar niet accepteren als gedoopten in zijn naam?’ Een materiële uiting van deze ‘ruimte’ was de aanwezigheid – in vol liturgische kleding – van vertegenwoordigers van andere christelijke denominaties: scriba Arjan Plaisier (PKN), mgr. Joris Vercammen (Oud-Katholieke Kerk) en zelfs een Lutherse bisschop uit Duitsland.
Vertrouwen
De wapenspreuk van De Korte als bisschop van Den Bosch luidt confidens in Christo, ‘vertrouwend op/in Christus’. Aan de reacties van de Bossche en Brabantse kerkgangers was het omgekeerde ook merkbaar: confidens in Gerardo. Den Bosch en zijn nieuwe herder zijn goed begonnen.
Foto: Omroep Brabant