Kardinaal Eijk heeft de pastorale opdracht van straatpastor Bernadette van Dijk ingetrokken nadat een dominee op verkeerde wijze in een oecumenische viering participeerde. Van Dijk is zeer geraakt door het besluit.
Bernadette van Dijk werkt al jaren als pastoraal werker in de Ludgerus-parochie in Utrecht. Daarnaast werkt zij sinds 2008 in Amersfoort met dak- en thuislozen als straatpastor.
Ontslag als pastoraal werkster in Utrecht
In 2014 organiseerde zij als pw’er in haar Utrechtse parochie in de week van de eenheid onder christenen een viering. Daarbij participeerde een dominee. De wijze waarop de dominee participeerde was aanleiding voor het aartsbisdom om Van Dijk op het matje te roepen. De pw’er beseft dat zij een liturgische fout heeft begaan.
“Na diverse gesprekken tussen de kardinaal enerzijds en mij, het parochiebestuur en mijn Amersfoortse werkgever anderzijds, is het niet gelukt het vertrouwen van het bisdom terug te winnen en heeft kardinaal Eijk besloten om mijn pastorale zending in te trekken. Ook beroep bij de Congregatie van de Clerus in Rome heeft aan dat oordeel niets kunnen veranderen”, zo licht Van Dijk haar ontslag toe in de parochiekrant van de Ludgerusparochie.
Met het intrekken van de pastorale opdracht vervalt voor een pastoraal werkster de rechtsgrond van het bestaande arbeidscontract. Voor een parochie betekent dit dat de werkgever, in dit geval het bestuur van de Ludgerusparochie, het arbeidscontract moet beëindigen.
Bestuur straatpastoraat gaat door met Van Dijk
Van Dijk is ook straatpastor in Amersfoort sinds 2008. Die pastorale opdracht werd eveneens ingetrokken, al had de gebeurtenis in Utrecht geen enkele link met het werk in Amersfoort noch met de parochie in Amersfoort. Het bestuur van het Amersfoortse Straatpastoraat heeft besloten verder te gaan zonder bisschoppelijke goedkeuring. Een continuering van goede pastorale zorg voor de dak- en thuislozen heeft voor het Amersfoortse bestuur, dat niet onder het kerkelijk regime valt, de absolute prioriteit.
In het AD reageerde Arriën Kruyt, de bestuursvoorzitter van het straatpastoraat: “Het klopt dat ze in Utrecht moest stoppen. Wat niet klopt, is dat ze ook in Amersfoort haar functie neer moest leggen”. Zijn stichting is buitengewoon tevreden over de theologe. “We willen vooral dat ze daarmee doorgaat. Het is belangrijk werk. Ze is voor veel dak- en thuislozen in deze stad een steun in de rug. De stichting betreurt de gang van zaken in Utrecht, we waren het er ook niet mee eens. Verder zijn wíj vooral blij dat Bernadette blijft”.
Het noodgedwongen vertrek zorgde voor veel onrust en emoties in de parochie. “De reacties op mijn bericht hebben mij erg geraakt. Ook mij doet het pijn om te merken dat het vertrouwen met iemand niet te herstellen is en dat daarmee mijn werkzame tijd in de katholieke kerk beëindigt. Bovendien, ik had mij graag in de afgelopen twee jaar meer van mijn energie in de gemeenschap gestoken, in plaats van steeds maar op onvriendelijke wijze met het bisdom bezig te zijn. Ik ben de afgelopen twee jaar niet alleen maar boos en verdrietig geweest, maar ook verrast, verbaasd en ontroerd over de steun van mensen, katholieken, die ervan wisten en me op allerlei hebben laten voelen dat hun steun, hun trouw, ook een deel is van de katholieke kerk,” schrijft Van Dijk.
Link met gewezen hoofdredacteur Griffioen
Het vertrek van Bernadette van Dijk was voor hoofdredacteur Werend Griffioen aanleiding de werkwijze van de kardinaal te bekritiseren in een hoofdredactioneel commentaar in het parochieblad Martinus Magazine. Daar werd hij op aangesproken en dat leidde tot zijn vertrek bij het blad. In eerste instantie ontkende het aartsbisdom betrokkenheid bij het ontslag van de hoofdredacteur. In NRC Next van woensdag jongstleden zei woordvoerder Hans Zuijdwijk. “Die kritische toon is niet meer van deze tijd.” Van welke tijd dan wel, vraagt de journalist. “De jaren zestig, zeventig”, zegt hij. “Toen stond er in parochiebladen: ‘We hebben liever Marietje als pastoor.’ Dat kon toen nog. Nu hebben parochianen daar geen behoefte meer aan.”
Bidweek voor de eenheid onder christenen
Het incident dat leidde tot het ontslag van Bernadette van Dijk gebeurde tijdens de Week van Gebed voor de Eenheid twee jaar geleden. Die week wordt jaarlijks gevierd in de derde week januari. De gebedsweek is oorspronkelijk het idee van de geestelijke Paul J. Wattson. Aankomende zondag start de gebedsweek die loopt tot 24 januari 2016.
UPDATE 16 januari 2016: In het Nederlands Dagblad wijst woordvoerder van het aartsbisdom Hans Zuijdwijk wijst erop dat het ‘barmhartigheidsjaar nog niet begonnen was toen deze zaken speelden’. Bovendien moeten de regels gehandhaafd worden, ‘dat heeft met hardvochtigheid niets van doen’.