Hij is de meest actieve blogger onder de Nederlandse bisschoppen: hulpbisschop van Haarlem-Amsterdam Jan Hendriks. Katholiek.nl sprak met hem over sociale media. “Het is een hele goede en mooie manier om geloof en kerk naar buiten te brengen en met elkaar in gesprek te komen.”
In november 2011 opende de toen net benoemde hulpbisschop zijn blog. De website draagt de naam van zijn titulair bisdom Arsacal. “Er wordt veel gebruik van gemaakt. Per dag zijn er minimaal tweehonderd bezoekers en op topdagen loopt dat op tot vierduizend. Dat is niet gek. Ik denk dat het belangrijk is dat we naar buiten treden als kerk en dat mensen betrokkenheid kunnen ervaren met de kerk en met de bisschop.”
Wat voor reacties krijgt u op uw blog?
“De keuze die ik heb gemaakt, is dat ik arsacal.nl bijhoud en reageer op reacties. Ik vind dat belangrijk want gelovigen hebben recht op reacties binnen de normale grenzen van redelijkheid. Ik krijg hele diverse reacties, meestal na een artikel. Heel negatief wordt het zelden of nooit. Mensen gaan in op wat ik schrijf, vaak via Facebook. Ik ervaar de Facebookgemeenschap als een tamelijk positieve community.”
De laatste paar jaar neemt het afstand nemen van sociale media op weg naar Pasen toe. Wat vindt u daarvan?
“Voor iemand die veel van sociale media houdt en er moeilijk van af kan blijven, is minderen een optie. Dat lijkt me goed en nuttig, net zoals iemand een glaasje wijn laat staan. Maar het kan ook zijn dat je extra in contact wil komen om mensen een geestelijke impuls te geven. Dat is prachtig.”
Wat vindt u van katholieke online initiatieven?
“Iedere gelovige heeft zijn eigen roeping en inzichten en binnen de bandbreedte van het katholieke geloof wil ik die meningsvrijheid bevorderen. Als een medium zich als katholiek presenteert moet het wel binnen de bandbreedte blijven. Als een katholieke website tegen het katholieke geloof ingaat, dan is dat wel helder dat een bisschop er iets over kan zeggen. Ik ben wel geschrokken van Rorate. Ik vond het nogal ongepast wat er op dit katholiek forum gebeurde. Er werden mensen beschadigd zonder dat er enige grond voor was.”
En het nieuwe initiatief Trideo van mediapriester Roderick Vonhögen?
“Trideo is in opbouw. Ik hoop dat het zich goed ontwikkelt. De bisschoppen willen dat graag ondersteunen.”
In diocesane beleidsnota’s worden sociale media geregeld genoemd als een kans voor parochies in tijden van schaalvergroting. Hoe ziet u dat ontwikkelen?
“Erg belangrijk voor de toekomst is dat het gemeenschapskarakter in parochies wordt versterkt. Je merkt dat het al die richting op gaat. Idealiter moet het zo zijn dat je niet alleen maar naar een kerk gaat maar bij een gemeenschap hoort. Daar zouden parochies sociale media nog meer voor kunnen gebruiken. Wat tegelijkertijd telt is dat parochies heel erg in ontwikkeling zijn. Dat maakt het lastiger om te zeggen tot welke online community iemand behoort.”
Je ziet dat sociale media informele netwerkorganisaties mogelijk maken. Bijvoorbeeld een initiatief als Bezield Verband dat met een website, e-mail, online petities en sociale media aandacht vraagt voor kerksluitingen.
“Bezield Verband is een netwerkorganisatie die internet gebruikt om een bepaalde volume te krijgen. We hebben met Ad de Groot een aantal keer gesproken en met hem doorgesproken hoe wij het in ons bisdom doen. Ik denk dat Ad de Groot uiteindelijk realistisch is. Hij ziet ook dat er iets moet gebeuren. Dat zien we allemaal. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we communiceren wat het inhoudt voor de parochie, waarom we het doen en wat paus Franciscus bij het ad liminabezoek heeft gezegd. De paus begon toen heel empatisch. Hij bleef eerst even stil en zei toen: ‘Het moet voor jullie wel heel erg zijn. Jullie verkeren in de situatie als de Joden die in ballingschap moesten gaan, de tempel achter zich moest laten en in Babylon zaten te treuren over de tempel die verloren was gegaan.’ De paus nodigde ons uit om naast de mensen te gaan staan en hun leed te delen. Het is ook niet onze keuze of grote verlangen om kerken te sluiten. Maar we moeten wel samen de toekomst voorbereiden en levende gemeenschappen proberen te houden. Daar moeten we nu maatregelen voor nemen.”
(foto: screenshot omroep RKK)