In onze rubriek ‘Vers voor de Zondag’ blikken we vooruit op de eucharistieviering van aanstaande zondag (of feestdag): wat vertelt het Evangelie ons? Om wat voor thema draait deze viering? Wat zou je kunnen doen om dit te onderstrepen?
Twaalfde zondag door het jaar
In het licht stellen
Wie gezonden wordt om de Goede Boodschap te delen met anderen, wordt niet aan zijn lot overgelaten! Zender en gezondene blijven met elkaar verbonden hoe zeer ook hierin de een of de ander zich eenzaam kan voelen. Voor mensen is dat invoelbaar: aan jou is dan wel vertrouwen geschonken, maar soms kun je je alleen voelen. En is dit dan voor God (de Zender) anders? Of zou ook Hij zich af en toe eenzaam voelen omdat zijn Boodschap en zijn Boodschapper geen weerklank krijgt?
Exegetische notities Evangelie
Matteüs 10,26-33
Heel hoofdstuk 10 van het Evangelie volgens Matteüs is gewijd aan instructies die Jezus geeft aan de twaalf apostelen, een soort handleiding voor zendelingen. Men spreekt dan ook over de apostolische rede.
In de evangelielezing horen we hoe Jezus hen tot drie keer toe aanspoort niet bang en bevreesd te zijn. Die oproep sluit niet aan bij het vervolg, maar bij het voorafgaande dat we in onze lezing vandaag echter niet horen. Nog verder teruggaand sluiten deze woorden aan bij de profeet Jesaja met zijn ‘vreest niet’-spreuken.
De lezing bevat drie gedachtes:
– datgene wat verborgen is, wordt geopenbaard
– vrees voor de dood is ongegrond
– Jezus belijden of hem verloochenen heeft verstrekkende gevolgen
Wat de apostelen in kleine kring hebben gehoord, mag in brede kring verkondigd worden, ook al brengt dat gevaren met zich mee. Juist dan mogen zij rekenen op Gods bescherming. Jezus maakt dat duidelijk met voor hem typische vergelijkingen. Als zelfs mussen Gods zorg hebben, hoeveel temeer dan de mens. In de oudheid werd een mus beschouwd als een onbeduidend vogeltje, het goedkoopste levende wezen dat werd gegeten. Twee mussen kon je kopen voor één as, de laagste eenheid van het Romeinse muntstelsel. In het Nederlands zouden we dus spreken van een cent.
Een tweede vergelijking gaat over de hoofdharen van de mens. Elk haar op diens hoofd is door God geteld. Het beeld van de mussen en de haren zijn mogelijk ingegeven door de ziekte melaatsheid. Haaruitval kon daar een teken van zijn en het offeren van twee mussen was voldoende voor wie van melaatsheid was genezen.
De houding ten opzichte van Jezus is als zwart en wit: je erkent hem of je verloochent hem.
De vertaling verloochenen is in het Nederlands onlosmakelijk verbonden met Petrus’ latere daad en de voorspelling daarvan door Jezus. Matteüs gebruikt in zijn Evangelie in het Grieks twee werkwoorden die min of meer synoniem zijn. Een vertaling daarvan die meer aansluit bij onze spreektaal is ontkennen, in de zin dat je zegt iemand niet te kennen en niets met hem te maken wilt hebben. Nee zeggen tegen Jezus betekent uiteindelijk dat God ook nee zegt tegen jou. Nee zeggen doe je alleen tegen jezelf als je Jezus wilt volgen: als iemand achter mij aan wil komen, laat hij dan met zichzelf breken, zijn kruis opnemen en mij volgen. Nee zeggen tegen jezelf is ja zeggen tegen God. Het erkennen van God is gestoeld op contradicties en omkering van waarden. Geloof werkt niet volgens de wetten van de logica.
Suggestie
De thematiek van de lezingen van deze zondag klinkt door in onderstaand gebed dat gebruikt kan worden in de openingsritus:
V: Goede God,
U kent ons,
U doorgrondt ons,
U bent ons nabij als een hartenvriend.
Daarvoor zeggen wij U dank.
A: Voor kleine mensen is Hij bereikbaar… (refrein, zingen)
V: God van liefde,
U redt ons van de dood,
U haalt ons door alle duisternis heen
en schenkt ons uw licht en liefde.
Daarvoor zeggen wij U dank.
A: Voor kleine mensen is Hij bereikbaar… (refrein, zingen)
V: God van mensen,
U fluistert ons uw Woord van wijsheid in,
U bemoedigt ons en schenkt ons hoop,
U bent ons nabij als een Vader-Moeder.
Daarvoor zeggen wij U dank.
A: Voor kleine mensen is Hij bereikbaar… (refrein, zingen)
De teksten en suggestie zijn genomen uit de ‘Handreikingen voor liturgie voor de zon- en feestdagen’ van Berne Media. In deze uitgave staan exegetische notities voor elke lezing en antwoordpsalm, een ‘kapstok’ voor de verkondiging, misteksten, voorbeden en diverse andere suggesties voor vieringen met gewijde of niet-gewijde voorganger. Voor meer informatie over de uitgave en een abonnement, zie de website van Berne Media.