De open brief van de Antwerpse bisschop Johan Bonny ontvangt veel reacties, zowel loftuitingen als scherpe kritiek. In België lopen de mening zeer uiteen.
RK Ledenforum
Harde kritiek is er van het ‘RK Lekenforum‘ waarvan Rorate-bestuurslid Erik Goris voorzitter is. Waar Bonny een pleidooi doet voor een barmhartige benadering al het gaat om pastorale moraal rondom huwelijk en seksualiteit (concreet: homo’s, gescheiden mensen) neemt het forum een ander standpunt in. “Christus kwam wel degelijk in contact met zondaars, maar niet om hun levensstijl goed te keuren.” Goris c.s. vragen zich af: “Als men de communie ontzegt aan mensen die niet leven volgens de morele gedragsregels van de Kerk, is dat dan onbarmhartig? Hoe kan men zich ‘innerlijk verbonden’ wanen met Christus, terwijl men zijn duidelijk gebod over de onverbrekelijkheid van het huwelijk overtreedt?”
Zij hebben ook kritiek op de houding ten aanzien van het gebruik van anticonceptie. “Hun gebruik is moreel ontoelaatbaar omdat deze chemische of mechanische middelen abortief zijn, grote gevaren inhouden voor een gezonde voortplanting zowel op korte als op langere termijn, en omdat zij promiscuïteit en overspel in de hand werken.”. En over IVF: “Een echtpaar dat zijn kinderwens vervult door IVF is ethisch ernstig in fout”, zeggen de auteurs.
RKNieuws.net
Vannacht kwam er kritiek van in België woonachtige Nederlander Vincent Kemme, betrokken bij de website RKNieuws.net en Radio Maria. “Het lijkt er echter op dat Mgr. Bonny de rol van de paus en zijn gezag verregaand uitkleedt. De paus moet — zoals tijdens het concilie ‘consensus’ — tot stand brengen en mag blijkbaar zijn gezag nog maar nauwelijks uitoefenen.” schrijft Kemme. Hij vindt de argumentatie van bisschop van Antwerpen “ernstig te kort schieten”.
Kemme, vader van zes kinderen, uit bijvoorbeeld kritiek als Bonny samenlevingsvormen bespreekt. “Als sacramenteel gehuwde protesteer ik tegen deze taal: dat wat heilig is, de relatie tussen één man en één vrouw, voor het leven aangegaan met het oog op nieuw leven, met alle vreugden maar ook met momenten van verdriet en niet zonder persoonlijke offers, wordt naar beneden gehaald. Dat lijkt me volledig in te gaan tegen de oud– én nieuwtestamentische traditie, én die van de Kerk, die tot in haar poriën ‘nuptiaal’ is.” Hij vindt dat mensen die gescheiden zijn, ‘als broer en zus’ gescheiden moeten leven. “Maar dan kan men met een beetje fantasie het huis zo inrichten dat ieder in een andere kamer slaapt, ook als dat betekent dat twee kinderen van hetzelfde geslacht de kamer met elkaar moeten delen.”
Rik Torfs
Kerkjurist Rik Torfs vindt de brief “moedig en uniek, omdat de brief wetenschappelijk onderbouwd is.” Hij verwacht dat de kerkleiders in Rome nu voor het eerst echt in debat zullen gaan, over modernisering van de Kerk. Torfs voegt eraan toe dat “heel veel mensen denken zoals Bonny. Alleen is het moeilijk om de eerste te zijn en om zoiets echt publiek te zeggen.”
Tertio
Onomwonden schreef Bonny dat niet alleen de manier waarop de leer over huwelijk, gezin en seksualiteit wordt onderwezen, maar dat de synode ook de leer zelf kritisch moet bekijken. Hoofdredacteur Geert de Kerpel van het blad Tertio tempert hoge verwachtingen. Je kunt tweeduizend jaar kerkgeschiedenis niet opeens overboord gooien, zegt hij, en de synode staat voor een complexe uitdaging.
Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB)
Het IPB, dat is het interdiocesaan overlegorgaan van de kerkgemeenschap in Vlaanderen, spreekt bij monde van haar voorzitter Josian Caproens spreekt ook van moed en ‘stevige onderbouwing’. “”Doordat de brief meteen in vijf talen verscheen, zullen andere bisschoppen internationaal de verwachtingen van mgr. Bonny rechtstreeks kunnen oppikken. Hierdoor wordt de discussie over het thema nog vóór de synode gevoerd waardoor geesten rijpen en het draagvlak voor veranderingen hopelijk groter wordt. Voor de paus zal de brief wellicht goed weergeven wat hij zelf denkt. Hij verkondigt immers barmhartigheid en nabijheid.”
Hoofdredacteur Kerk&Leven Bert Claerhout schrijft in het nummer dat op 17 september verschijnt over de brief. “Ook al beweert de Kerk bij hoog en laag dat ze een reële tochtgenoot van de zoekende en falende mens is, mgr. Bonny’s pastorale ervaringen leren hem dat dit niet altijd zo wordt ervaren. Ze oordeelt nogal makkelijk en gaat vaak uit van een tweeledigheid die alles als ‘gewoon’ of ‘niet gewoon’ bestempelt. ‘Niet gewoon’ is dan bijvoorbeeld het niet toepassen van de kerkelijke leer over geboortebeperking, in-vitrobevruchting, homoseksualiteit, echtscheiding en ongehuwd samenleven. Mgr. Bonny vraagt meer begrip voor dergelijke ‘buitengewone situaties’, en voor al wie, ondanks de soms kwetsende taal van de Kerk, toch het goede nastreeft. Het lijkt er sterk op dat hij als bisschop niet langer kon, mocht en wilde zwijgen over het grote deficit dat de Kerk al decennialang verhindert het geloof maatschappelijk relevant te houden”, stelt Claerhout.
Mark van de Voorde
In zijn column op Kerknet schrijft Mark van de Voorde eerder deze week: “Bisschop Johan Bonny wil terecht dat die (gelijk)waardigheid van de mens (omdat allen kinderen zijn van God) niet alleen terug te vinden is in de pastoraal maar consequent in de doctrine zelf haar beslag zou krijgen. Barmhartigheid kan niet enkel een zaak zijn van de toepassing van de leer, ze moet, conform het evangelie, in de leer zelf te vinden zijn. Het gaat dus helemaal niet over het foute en faliekante aanpassen van de Kerk aan de wereld, zoals sommige tegenstanders van het bisschoppelijke schrijven al meenden te concluderen, het gaat integendeel over het toepassen van het evangelie in de Kerk. Dan kan de wereld, smachtend naar antwoorden van hoop en verbeten hongerig naar geloof, de ogen openen voor Gods liefde.”
Gazet van Antwerpen
GvA-journalist Lex Moolenaar is “enorm trots” op de bisschop“. Moolenaar: “Uit eigen ervaring wisten we al dat deze nieuwkomer uit West- Vlaanderen een man is die zijn religieuze overtuigingen kan koppelen aan een groot realiteitsbesef. Nu weten we ook dat hij met die kwaliteiten misschien wel geschiedenis kan schrijven. We gunnen het hem van harte.”
Nikolaas Sintobin
Internetpastor en Jezuiet Sintobin is ook blij met het schrijven. Onder de prikkelende kop ‘Waarom ik de Heilige Geest en bisschop Bonny wil danken‘ schrijft hij: “Voor mij staat het als een paal boven water dat de kerkelijke Traditie inzake seksualiteit en gezin profetisch is. Ze gaat uit van een heel optimistische en hoogstaande mensvisie en heeft, door de eeuwen heen, talloze mensen verder geholpen in hun zoektocht naar meer menselijkheid. Tot voor een aantal jaren ging ik er vanuit dat de concrete regels en structuren waarin die Traditie door de eeuwen heen gegoten is, definitief en onbetwistbaar waren. Dat inzicht heb ik achter me gelaten. In onze radicaal veranderende cultuur is aanpassing nodig, ook van deze regels. Johan Bonny legt goed uit waarom.” Hij besluit zijn blog: “Laten we vertrouwen op de Geest. Hij waait net zo goed nu als Hij vroeger deed. Hij laat zich niet vastleggen in definitieve regels, voorschriften en interpretaties. Gelukkig maar. Die Geest heeft 50 jaar geleden voor een onverhoopte vernieuwing gezorgd in onze Kerk. Ik vertrouw erop dat diezelfde Geest nog meer voor ons in petto heeft. Ook inzake seksualiteit en familiemoraal. Dat gaat niet vanzelf. Wel doorheen moeizaam mensenwerk. De ervaring van 2000 jaar heeft geleerd dat goede mensen verschillende meningen kunnen hebben. Dat stellen we ook in deze vast. Bij hoge kerkelijke gezagsdragers net zo goed als aan de basis. So what. De Geest kan daar wel mee om.”