Ignace de Haes ging met sabbatical en liep de pelgrimsroute van Den Bosch naar Santiago de Compostella. Eerder heeft hij daarover zeven wijsheden gedeeld. Hij beging en zag ook zeven dommigheden.
1. Altijd haast hebben
Heel veel pelgrims hebben haast. Dat hoor je al aan het getik van de stokken. Ze hebben zichzelf de haast opgelegd. Ze willen elke dag 30 km lopen; op hun blog hebben ze afgesproken om een gemiddelde van 5,5 km per uur te lopen. Ze hebben het vliegtuig alvast teruggeboekt bij vertrek. Zelf heb ik soms haast om een regenbui voor te zijn of om een bepaalde tijd bij een auberge (herberg) aan te komen. Als je haast hebt, dan heb je niet tijd om goed rond te kijken, toch dat kerkje in te gaan of een bepaalde omweg te maken. Bovendien gebeuren er bij haast veel meer ongelukken. Heel erg dom om haast te hebben. Haastige spoed is zelden goed. Het gaat om de weg, niet om de aankomst.
2. Controle over alles willen hebben
De weg is te lang om alles onder controle te willen hebben. Sommige pelgrims hebben hun overnachtingen al ver van te voren geboekt. Je kan dan niet meer afwijken van de route, of pauzes nemen wanneer je dat wil. Ik heb ook wel eens gehad dat ik het jammer vond dat ik die ochtend al voor de avond geboekt heb. En waarom moet je eigenlijk alles controleren? Dan weet je zeker dat je gebaande paden loopt. De pelgrimsweg nemen is juist een oefening in het loslaten van de controle. Daar komt zoveel moois voor terug. In ieder geval het vertrouwen dat het altijd goed komt.
3. Ten koste van alles je doel halen
Ik heb heel wat mensen zien strompelen omdat ze persé Santiago wilden halen (in een bepaalde tijd). Bij sommige pelgrims had ik echt de vraag of het wel zo verstandig was. Ze zijn ook zo bezig met het halen van hun doel dat ze niet meer de ruimte hebben om de omgeving en de mensen om hen heen in zich op te nemen. Dat geldt ook voor die pelgrims die vanaf Nederland al meteen 30km of meer per dag willen gaan lopen en dan al precies weten wanneer ze aan komen, omdat ze daarna iets anders hebben gepland. Het doel heiligt niet de middelen. Het gaat juist ook om de (om)weg. Bovendien heb je met externe factoren te maken waardoor je je doel niet haalt: donder, bliksem, hitte en koude. De weg is zelf het doel.
4. Niet luisteren naar je lichaam
Hoe je het wendt of keert, de weg naar Santiago is een marathon. Vooral als je vanuit Nederland vertrekt. Het is een aanslag op je lichaam. Dan gaat het niet alleen over blaren, maar ook over belaste achillespezen en opgelopen infecties. Daarvoor is rust nodig. Het niet inbouwen van rust kan voor je lichaam ernstige gevolgen hebben. Het niet luisteren naar je lichaam is sowieso heel dom. Ook in het gewone leven is rust nemen noodzakelijk.
5. Hoge verwachtingen hebben
Toen we in Santiago aankwamen, had ik verwacht vanuit de verte de kathedraal en het beroemde plein voor de kerk te zien. De stad begint met een industriegebied en de kerk zie je niet uit de verte. Bovendien zagen we helemaal geen plein, die is aan de andere kant van de kerk. De deuren waren dicht vanwege een restauratie dus konden we onze hand niet leggen op de boom van Jesse zoals elke pelgrim behoort te doen. Dat was een domper terwijl het een euforie had moeten zijn. Die domper had puur te maken met de eigen verwachtingen en voorstellingen hoe het er idealiter uit zou zien. Wanneer je hoge verwachtingen hebt (waarom?), is de kans op teleurstellingen groot. Dat is jammer, vooral als je 2500 km hebt gelopen.
6. Geen tijd te hebben voor reflectie
Af en toe tijd nemen om je af te vragen waarmee je bezig bent en of je wel op de juiste weg bent, is heel gezond. Ook het lopen van een pelgrimsroute wordt op een gegeven moment routine. Het bewust inbouwen van die bezinning en reflectie helpt. En als je die reflectie deelt met anderen heb je meteen een goede band. Pelgrimeren is juist ook met de ander pelgrimeren en daarvoor open te staan.
7. Niet genieten van wat je bereikt hebt
Na afloop van de pelgrimage kom je heel snel weer in de routine van het dagelijkse leven. Van wat je bereikt hebt, mag je best genieten en die ervaring mag je anderen delen, onderweg maar ook na je pelgrimage. Niet iedereen loopt vanuit Nederland naar Santiago de Compostella.
Ignace de Haes werkt aan de faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit en houdt zich bezig met loopbaanbegeleiding, storytelling en zingeving. Eerder publiceerde hij deze bijdrage op LinkedIn. In het kader van de Radboud Wellbeing week houdt hij op 9 oktober 2018 van 16.00 tot 17.30 de lezing: ‘Bomen over de pelgrimsweg naar Santiago: de weg, de waarheid en het leven’.