Diablo III: ‘De poorten der hel zullen haar niet overweldigen’

De game Diablo 3 is een goedgeslaagde mix tussen World of Warcraft (ook van Blizzard) en Kingdoms of Amalur. Het game-verhaal is een beetje voorspelbaar, maar de game-kosmologie is indrukwekkend: compleet met gevallen engelen, nefiliem, Lilith en Mephisto. Bovendien speelt het spel als een trein. Een aanrader voor elke fan van lichte RPG’s  en verplichte kost voor elke zichzelf respecterende gametheoloog.

In het begin mediteerde de ene godheid Anu over zijn eigen bestaan. Hij stootte alle corruptie en slechtheid van zich af. Deze goddelijke dissonanten verdichtten zich tot een tweede wezen Tathamet, het Eerste Kwaad. Anu en Tahamet vernietigden elkaar na een oneindig lange kosmische strijd: uit Anu ontstonden de High Heavens met zijn zeven aartsengelen, en uit Tathamet ontstonden de Burning Hells met zijn zeven Prime Evils (waaronder Diablo en Mephisto). En dat is nog maar het begin van de kosmologie van de Diablo-serie.

RPG meets hack ‘n’ slash

Diablo 3 is feitelijk een geslaagde combinatie tussen een RPG en een echte hack ‘n’ slash-game. Het RPG-element uit zich in vijf klassen waaruit je kan kiezen (monk, demon hunter, barbarian, socerer, witch doctor), de onvermijdelijke  maar intuïtieve skill tree en het levelling systeem. Geen nieuws hier, maar het is wel allemaal strak en volgens de regels van de kunst uitgevoerd. Hack ‘n’ slash betekent dat je oneindige hoeveelheden demonen en monsters op je af gestuurd krijgt die je met veel plezier op even oneindig veel manieren naar de andere wereld moet helpen. Vergelijk het iets oudere Warhammer 40k Space Marine. Bovendien kan je overal loot oppikken (buit die door de monsters is achtergelaten) en kan je heel gemakkelijk tussendoor even naar een dorpje om deze troep te verkopen voor je onder het gewicht bezwijkt.

Auteur

Het game universum van de Diablo-franchise is verzonnen en beschreven voor de bekende fantasy en science fiction auteur Richard Knaak, die eerder ook verantwoordelijk was voor de background van de games Warcraft en Starcraft. En net als bij andere game-series als bijvoorbeeld de Mass Effect-trilogie, is een participerende romanschrijver eigenlijk altijd aan de kwaliteit van het game-universum te merken. Het klopt allemaal net wat beter, en de continuïteit over de verschillende delen van de game-serie is gegarandeerd.

Lilith

Knaak verzon een complete kosmologie voor Diablo. De High Heavens en de Burning Hells bestreden elkaar op leven en dood in het Eeuwige Conflict, tot de opstandige engel  Inarius en zijn even opstandige lover, de demon Lilith, samen een vrijplaats stichtten, Sanctuary. Uit Inarius en Lilith werden de Nephalem geboren, half-engel, half-demon. Generatie op generatie werden de krachten van de Nepahlem kleiner en kleiner tot de mensheid ontstond, in de verte van goddelijke oorsprong, maar zwak en sterfelijk.

Nefaliem

De game-kosmologie van Diablo staat bol van de verwijzingen naar diverse religieuze tradities. De twee kosmische oerbroers lijken te verwijzen naar Ahura Mazda en Angra Mainyu (beter bekend als Ahriman) uit het oud-Perzisch Zoroastrianisme. Anu en Tathamet (Tiamat) zijn namen van goden uit de Sumerische en Babylonische mythologie. Lilith is de naam van de legendarische ‘eerste vrouw’ van Adam binnen de joodse mythologie, die met ziekte en dood wordt geassocieerd. En de Nepalem zijn een nauwelijks verborgen verwijzing naar de Nefiliem uit Genesis 6,4:

In die tijd en ook daarna nog, zolang de zonen van de goden gemeenschap hadden met de dochters van de mensen en kinderen bij hen kregen, leefden de giganten [‘nefiliem’] op aarde.

‘Poorten der hel’

In het game-verhaal van Diablo 3 dreigen de ‘poorten der hel’ die van de hemel te overweldigen. Het is aan de protagonist om de aartsengelen te helpen de Prime Evils te verslaan. De held van de game krijgt help van Tyrael, de engelachtige personificatie van de Rechtvaardigheid van Anu. Aan het begin van de game kiest Tyrael uit vrije wil om zijn onsterfelijkheid af te leggen en naar Sanctuary te komen om zijn geliefde mensheid te beschermen. Ooit stemden de aartsengelen over het voortbestaan van Inarius’ en Lillths nageslacht, en alleen dankzij Tyrael kreeg de mensheid een tweede kans. De expliciet in de game gebruikte referentie over de ‘poorten’ van hemel en hel die elkaar dreigen te ‘overweldigen’ lijkt een verwijzing naar Matteüs 16,18:

En ik zeg je: jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen, en de poorten van het dodenrijk (in veel oudere vertalingen: ‘hel’) zullen haar niet kunnen overweldigen.

Gevallen engelen

De narratief van Diablo 3 lijkt Hellenistische en christelijke elementen met elkaar te verweven. Tyrael is duidelijk een verwijzing naar de gevallen engelen uit de christelijke mythologie (uit het apocriefe boek Henoch), die bovendien aangeduid worden met precies dezelfde term als in Gen. 6,4: ‘nefiliem’, dat letterlijk ‘gevallenen’ betekent. Maar tegelijkertijd is de beschermde functie van Tyrael ten opzichte van de mensheid te vergelijken met de liefde van de titaan Prometheus uit de Griekse mythologie: hij stal het vuur uit de hemel en werd daarvoor vreselijk gestraft door Zeus.

Vrije wil

De  aartsengel Itherael (personificatie van het Lot) merkt later in de game op dat het lot van Hemel en Hel eigenlijk min of meer vaststaan, maar dat nephalem en de ‘gewone’ mensen daar een uitzondering op vormen. ‘Stefelingen zijn gewend elke dag met dood en eindigheid te leven. Zij hebben de moed hun lot in de ogen te zien en om te buigen’. Er klinkt een soort bewondering door in de woorden van Itherael.

Mens versus engel

In de Westerse cinema (en gaming industrie) worden engelen vaak gebruikt om aan te geven wat het precies is dat mensen tot mensen maakt. Engelen zijn daar erg geschikt voor, omdat ze zoveel op mensen lijken. In dat minieme percentage waarin engelen van mensen verschillen, zit de crux van het mens-zijn. In Diablo 3 is dat: geen vastgelegd lot hebben, maar een vrije wil, om te kiezen voor passiviteit of voor assertiviteit, voor het goede of voor het kwade. Eerder werd dit thema nog uitgebreider bereflecteerd in de game Kingdoms of Amalur.

Besluit

Diablo 3 is een mooie game, die een brede groep spelers zal aanspreken. Het enige echt vervelende nadeel aan het spel is het ultrazware DRM-systeem van Blizzard. Je moet ALTIJD, ook in de single player, online verbonden zijn met hun servers. En soms kunnen die de drukte niet aan. Maar zeker voor die gamers die geïnteresseerd zijn in religie en mythologie, bevat Diablo 3 genoeg elementen om een paar weken bezig te zijn.