Als goed protestant heb je over elk theologisch probleem diep nagedacht en een mening geformuleerd – zo luidt het stereotype. Als katholiek hoeft dat allemaal niet. Daar in Rome hebben ze goed uitgedacht hoe alles in elkaar steekt, dat hoef je alleen maar te volgen – of naast je neer te leggen, ook heel katholiek. Afgelopen week kreeg mijn protestantse alter-ego de overhand. En dat leidde tot onverwachte problemen.
door Hendrik Moons
Het klimaat was namelijk uitgebreid in het nieuws. Om preciezer te zijn: het Klimaatakkoord. Voor wie dacht dat het Klimaatakkoord in december al was gesloten; dat bleek hernoemd naar ‘Ontwerp Klimaatakkoord’. Ook al was dat samen met 1000-en-1 groeperingen geschreven, er moest nog wel afgestemd worden of dat akkoord electoraal haalbaar was. Zouden de kiezers hun partij niet gaan verlaten als ze te veel last van dit akkoord kregen?
Dus daarom deze week het echte Klimaatakkoord. 239 pagina’s vol plannen en voornemens, om in 2030 de CO2-uitstoot 49% te verminderen. En direct kwam mijn innerlijke protestant langs met zijn grote vraag: wat vind ik van dit akkoord? Moet ik er nu blij mee zijn, of niet? Ik vond dat oprecht een moeilijke vraag.
Enerzijds was het goed dat er nu een plan ligt met (blijkbaar) draagvlak. Iedereen kon het aan zijn kiezers uitleggen. En als er toch heilige huisjes omvergehaald waren, zoals het taboe bij VVD op rekeningrijden, werden daar slimme argumenten voor opgevoerd. Rekeningrijden bleek ingevoerd te moeten worden om die ‘subsidievretende stroomrijders’ toch voor hun kilometers te laten betalen. Want op stroom wordt geen accijns geheven. En trouwens: was accijns niet al een bestaande vorm van kilometerbeprijzing? Inhoudelijk wat armoedig, maar creatief gevonden.
Anderzijds: Komt dit plan niet heel laat? Zijn we niet al jarenlang bezig met plannen maken, in plaats van die uit te voeren?
En is dit plan wel genoeg? Voldoen aan het Urgenda-vonnis (dat het kabinet zich moet houden aan het eigen plan voor 25% reductie in 2020), lijkt onhaalbaar ver weg. Naar schatting komen we niet verder dan 21%.
En: als iedereen staat te juichen voor dit plan, is het dan wel goed? Want dan gaat het blijkbaar niet ver genoeg. Als niemand geraakt wordt door de plannen, als niemand zijn huis, voeding, of mobiliteit aan hoeft te passen, dan zal de uitstoot ook weinig verminderen. Leuk is dat allemaal niet – maar de gevolgen van niets doen zijn nog veel minder leuk.
Na twee avonden besteed te hebben aan het lezen van analyses, commentaren, forumbijdragen en een paar stukjes van het klimaatakkoord zelf, was ik geen steek verder. Mijn protestantse neiging om overal een gefundeerde mening over te hebben, had nergens toe geleid. Ik was zelfs chagrijnig geworden, omdat het me maar niet lukte om de voors en tegens af te wegen om tot een finaal oordeel te komen.
Tot ik iemands zure reactie las over de plannen. Hij schreef: “Op de overheid moet je sowieso niet rekenen, trek liever je eigen plan.” Om het cynisme moest ik wat grinniken, maar er ging ook een klein lichtje branden in mijn hoofd.
Moest ik het, als een ‘echte katholiek’, niet aan anderen overlaten een oordeel te vormen over het akkoord? En zelf rustig doorgaan met mijn eigen duurzame plannen? Die voor mezelf, en voor mijn nabije omgeving? Dat bleek rust te geven: loslaten wat toch niet in mijn macht lag. En intussen vrolijk aan de slag met kleine duurzame plannen in de buurt. Zoals: onze elektrische auto (een tweedehandsje uit Frankrijk) op MyWheels zetten om met dorpsgenoten te delen. En: met de hele straat sedum op onze schuurdaken leggen. Tegen bloedhete schuren en wateroverlast, en goed voor de insecten.
Het autodelen was snel georganiseerd. En geloof het of niet, dit weekend gaat de eerste huurder al met de wagen op pad! Rustig doorgaan dus met duurzame stapjes – of duurzame kilometers.