Op 26 juli 2016, in de kerk van Saint-Étienne-de Rouvray. Tijdens de eucharistie wordt priester Jacques Hamel vermoord door een islamist. Hij heeft hem van zich af proberen te schudden, hij schijnt zelfs geschreeuwd te hebben: ‘Weg Satan.’ Het heeft niet geholpen. Hij is gestorven.

We zijn nu een jaar later en – ik schrijf dit vanuit de Abdij van Conques waar ik enkele weken verblijf – Père Jacques Hamel leeft als nooit tevoren. Er zijn gedachtenissen, misschien komt president Macron nog. De keer dat Macron wilde komen, moest hij naar een andere aanslag met nog meer doden…

Geen haat tegenover moslims

Wat mij opvalt is dat de moord op deze priester geen haat oproept en het stigmatiseren van moslims, maar een beweging van vergeving, van liefde tot gevolg heeft. De aartsbisschop van Rouen (waartoe deze parochie behoort) Dominique Lebrun heeft onmiddellijk de toon gezet: ‘De Kerk heeft geen andere wapens dan het gebed en de broederschap onder mensen.’ De moslimgemeenschap van het kleine stadje verzamelde zich en was duidelijk aanwezig in de dagen van rouw en de uitvaart van deze geliefde priester van 87 jaar oud. Maar daar bleef het niet bij.

Meer dan ooit tevoren groeit er een saamhorigheid tussen de vele groepen die actief zijn in Saint-Étienne-de Rouvray: de parochianen, de plaatselijke moslimgemeenschap, maar ook de oud-burgemeester zijn zeer actief in de volksbuurt. De secretaris van het parochiebureau is een praktiserende moslimvrouw geworden. Een andere moslim schrijft een boek. Het is eigenlijk een lange brief in de vorm van een gebed en een appel voor vrede. Hij heeft het geschreven uit pure kwaadheid en wilde zijn christelijke broeders en zusters troosten. Een priester snijdt je niet de keel door met een mes. Er is een samenspraak tussen de zus van Jacques Hamel en een moslimmoeder waarvan de politie-zoon is vermoord bij een aanslag. Het zaad van de martelaren begint vrucht te dragen. Het is een oud gegeven in de christelijke traditie.

Beweging vanuit verschillende groepen

Ook in de plaatselijke parochie beweegt men zich. Koerden dansen bij het feest van zuster Huguette die in de kerk was toen de moord op Hamel gebeurde. Een delegatie van moslims uit Engeland maakt een omweg om deze kerk aan te doen en respect te betonen aan de vermoorde priester. De pastoor vertelt dat meer ouders hun kinderen aanmelden voor ‘le catechisme’: onze kinderen moeten toch leren om samen te leven.

In het bisdom heeft het gebeuren van een jaar geleden ook zijn repercussies. De vicaris-generaal vertelt dat veel priesters niet meer op dezelfde manier voorgaan in de eucharistie. Het vieren van het offer van Christus is anders geworden, nu een van ons zijn leven echt heeft gegeven tijdens het vieren van de mis.

Mensen blijven Père Hamel aanroepen, als een heilige. In ieder geval heeft hij zijn leven niet voor niets gegeven. Mensen voelen aan dat in onze wereld tegen nog zoveel andere duivels geroepen moet worden: ‘Weg Satan.’