Het publieke debat kan niet zonder de inbreng van religieuze overtuigingen “Beleidsmakers missen zichtbaar de levensbeschouwelijke inzichten in ‘het goede’ tijdens ethische debatten”, stelt de Franse hoogleraar filosofie Jean-Marc Ferry.
In het verleden was het ondenkbaar dat binnen één staat verschillende godsdienstige overtuigingen hun stem lieten horen. De minderheid was daarom gedwongen zijn overtuiging privé te houden “Historisch is deze privatisering van religie een noodzaak gebleken om de godsdienstconflicten tussen protestanten en katholieken van de zestiende-zeventiende eeuw te bezweren”, vertelt Ferry. “Volgens de bekende stelregel cuius regio, eius religio (vrij vertaald: ‘wiens gebied, diens gebed’, nvdr) is onze overtuiging toen ondergeschikt geraakt aan de verantwoordelijkheid om een zekere maatschappelijke vrede te bewaren. (…) Godsdienst- en gewetensvrijheid blijven zodoende overeind, wel is de vrijheid van meningsuiting op dat punt ingeperkt ‘voor het algemene belang’.”
Maar zonder de inbreng van religie schieten de geseculariseerde maatschappijen van nu tekort. “Vooral ethische kwesties, zoals euthanasie, adoptie door homoseksuele koppels of genetische manipulatie hebben levensbeschouwelijke input nodig”, aldus de Franse denker. “Over dergelijke thema’s voeren we al te vaak dovemansgesprekken, aangezien betrokkenen onvoldoende de fundamenteel metafysische en existentiële lading erkennen. Zij debiteren gewoon vooroordelen die volgens hun politieke voorkeuren progressief of traditionalistisch klinken.”
Zij die denken dat de wetenschap alles oplost, hebben het mis, aldus Ferry. De wetenschap heeft ons enorm veel vooruitgang gebracht, maar “toch hebben de exacte wetenschappen nooit alle vraagtekens weggenomen, integendeel. Recente fysische inzichten in de bevreemdende aard van materie, ruimte, tijd en energie vergroten het mysterie van onze werkelijkheid. Ook het bewustzijn blijkt moeilijk vast te pinnen binnen een brein”, aldus de Franse filosoof die dus bepaald geen aanhanger van de stelling is dat ‘wij ons brein zijn’.
(Bron: Tertio, christelijk opinieweekblad. Meer info en abonneren via www.tertio.be)
Foto © Luc Gordts