De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft geen vragen weggelaten uit de pauselijke enquête. Dat zegt de perswoordvoerder van de bisschoppen in een reactie op de bevindingen van Katholiek.nl dat vragen ontbreken. Haar antwoord overtuigt niet: vragen over homo’s en het gezin verdwenen en zijn hernummerd. Daarmee geven de bisschoppen een verkeerd signaal af.
In oktober 2014 is de bijzondere bisschoppensynode over het familiepastoraat in Rome. Voor het eerst worden niet alleen bisschoppen, maar ook pastorale teams en de gewone gelovigen in de parochies gevraagd om hun visie aan de hand van een openbare vragenlijst. Wellicht mogen we hier de hand van paus Franciscus in zien die in zijn nieuwste exhortatie Evangelii Gaudium vergaande decentralisatie van de Romeinse macht belooft.
Toen de redactie van Katholiek.nl de door de Nederlandse bisschoppen verstuurde enquête vergeleek met die uit België, Engeland en de Verenigde Staten, bleken vijf vragen te zijn weggelaten: twee vragen over homoseksualiteit en drie vragen over het gezinsleven in de kerk. Het weglaten van de vragen over het gezin kan een bedrijfsongeluk zijn, de twee subvragen over homoseksualiteit zijn op zijn minst ongemakkelijk.
Anna Kruse, perswoordvoerder van de Nederlandse bisschoppen, reageerde eergisteren als door een wesp gestoken in het Nederlands Dagblad en op Twitter door te stellen dat er ‘geen vragen zijn weggelaten’, maar dat de bisschoppen ‘feitelijke vragen’ door een beleidsmedewerker laten beantwoorden. Ook gaf zij aan, dat Rome de opdracht gaf om de enquete niet via internet te verspreiden. Als dat zo is, waarom doen de Engelse, Belgische en Amerikaanse bisschoppen dat dan wel? Of waarom roept kardinaal Schönborn van Wenen op dat iedereen mag reageren en zelfs een speciale jongerenvariant heeft bedacht?
Het belangrijkste is dat de Nederlandse bisschoppen een verkeerd signaal afgeven, hoe legitiem de redenen voor het weglaten van de vragen ook zouden kunnen zijn. Franciscus hamert voortdurend op transparantie, openheid en hervorming. Het weglaten van vragen, zonder daar over te communiceren, geeft de schijn van manipulatie. Dat is niet wenselijk, zeker niet als het om een onderwerp gaat als de positie van homo’s in de kerk en het civielrechtelijke homohuwelijk.
Dit opiniestuk verscheen eerder vandaag in de papieren editie van het Nederlands Dagblad en is geschreven door Eric van den Berg en Frank G. Bosman.
Het is ‘n feit: in de wereld bestaan verschillen in inzicht én MACHT. Ook in de rk kerk bestaan die verschillen. Je moet dus oppassen dat je je opponenten-met-macht NOOIT teveel informatie ofwel handvatten aanreikt om jou aan te pakken en ‘kalt zu stellen’! Wereld & kerk zijn dus altijd gepolariseerd: verdeeld in (on)zichtbare kampen, elk met een eigen agenda. Al minstens 50 jaar geldt daarom in de Nederlandse rk kerk: er kan veel zolang je de bisschop maar niets vraagt! Weten verplicht hen tot oordelen en of ingrijpen. Ook hiërarchen houden dan hun rug graag vrij!
‘t Is dus naïef om in rk kerk de MACHTSVRAAG NIET te stellen, in de veronderstelling dat de polarisatie voorbij is. Ze is niet voorbij! Als progressief rk de fundamentalistische letterknechten in machtsposities – nota bene een zuiveringsactie uitvoerend (!) – op een serveerblaadje exacte informatie presenteren over waar, door wie en hoe (gewenst wordt dat) de Schrift metaforisch en psychologisch wordt benaderd, alsook kerkregels en -wetten creatief/geestrijk worden geïnterpreteerd, is gewoon DOM! Dan leg je je hoofd op een hakblok. Maar je gaat toch niet vrijwillig ter slachtbank of schavot?!
De eventuele respondenten moeten voor een enquête dus altijd frank en vrij, zonder repercussies in de werk- en leefsfeer, hun hart kunnen luchten, en dat dus geheim kunnen doen. (Van het bericht op rkk.nl d.d. 14 november j.l. “Bisschoppen sturen vragenlijst synode naar pastorale teams” gaat evenwel de suggestie uit dat de bisschoppen het verzamelen van o.a. adressen door katholiek.nl niet juist achten! Blijft staan dat de pastores en hun pastorale team niet echt vrij zijn om te zeggen wat ze op hun hart hebben, want of er een blijvend zichtbare koppeling blijft tussen antwoorden en hun herkomst blijft de vraag!)
De vragenlijst die de Nederlandse bisschoppen nu naar de pastorale teams hebben gestuurd, voldoet dus mogelijk niet aan de elementaire eis dat mensen vrij en geheim moeten kunnen reageren. Wij kunnen dat helaas nog steeds niet controleren omdat de originele vragenlijst van de Nederlandse bisschoppen nergens is in te zien! Wie echter betrouwbare, en dus niet louter politiek correcte antwoorden wenst te vernemen op de pausenquête – zou ik tegen de synodevaders willen zeggen – haast zich dus niet, en laat onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek doen met garanties ten aanzien van privacy en anonimiteit, dat is veel beter dan de huidige vragenlijst rond te sturen. Alleen wie de zaak ten eigen bate wil manipuleren, denkt er natuurlijk anders over.
De recente pausenquête levert bovendien geen betrouwbaar beeld op van de mening van Jezus’ doelgroep. Jezus ging het namelijk NIET om mensen die geen hulp of bekering nodig hebben (de spreekwoordelijk eigen parochie), maar om dat ene ‘verloren schaap’. Het had dus voor de hand gelegen dat de rk kerk juist haar uitdagingen zoekt in de wensen, noden, klachten van m.n. díe miljoenen gelovigen die wegliepen of -blijven vanwege ‘t rigide beleid, spreken en handelen van een steeds groter deel van de Nederlandse (ambts)kerk zelf. De pausenquête doet dat niet, en is dus ook naar evangelische maatstaven waardeloos! Qua gevolgde methode kan ik er dus volstrekt niet achter staan, en dus zou ik de vragenlijst ter voorbereiding van de 3e Buitengewone Algemene Assemblee van de Bisschoppensynode in oktober 2014 te Rome beslist NIET invullen! De uitkomsten kunnen eenvoudig nooit kloppen met de werkelijkheid die alle eventuele respondenten overstijgt. Beleid erop gebaseerd, kan bijgevolg ook nooit recht doen aan mensen in de zin die Jezus voor ogen stond. Aan zulk zelfbedrog doe ik niet graag mee.
M.v.g. Jeroen
Als de deur nu op een kier wordt gezet, moeten we die toch maar niet dichtgooien. Een voet ertussen?
De onbeholpen reactie van Anna Kruse als woordvoerster van de bisschoppen is typerend voor haar totale gebrek aan ervaring op het gebied van de kerkelijke communicatie. Deze mevrouw heeft meteen na haar aantreden al de ergste communicatieblunders begaan die je maar kunt bedenken en wordt nu met het Ad limina-bezoek voor de leeuwen geworpen. Dat draait uit op een ramp. Het is haar in ieder geval wél gelukt het onbeduidende charismatisch familieblaadje ‘Inspiratie’ in het Ad limina-rapport genoemd te krijgen. Voordat ze aantrad bij de bisschoppenconferentie was ze er hoofdredacteur van. Chapeau!
de vraagstelling van deze enquete is dubieus: terminologie, vooronderstellingen (natuurwet) en vanzelfsprekendheden vanuit Romeinse (Vaticaanse) context klinken door in de vragen – er is geen openheid en men wil weten is vooraf bepaald. Dat blijkt uit het soort vragen en de wijze waarop ze worden gesteld. Tijd voor een cursus kwalitatieve statistiek en het doen van een onderzoek dat wel wat oplevert ipv tendentieuze antwoorden. De lezer wordt gedwongen zich eerst te gaan verdiepen in terminologie en denken van de Vaticaanse bureaucraten die dit bedacht hebben. Dat noem ik geen open enquete. Ik verdenk ze er zelfs van met opzet zo te werken om de zaak te saboteren. Elke onderzoeker zal moeten beamen dat de gegevens die je uit een dergelijke enquete krijgt van nul en generlei waarde zijn voor verder onderzoek of om conclusies op te bouwen die hout snijden.