Kardinaal Eijk schrijft op website van het aartsbisdom dat we “moeten beseffen dat we zo niet langer door kunnen gaan.” Als we niets doen gaat het goed mis. Waarom geven de bisschoppen zelf dan niet het goede voorbeeld? vraag business consultant Frank Jansons zich af.
Keuze
Allereerst moet er een keuze belangrijk gemaakt worden wat we met de verandering willen bereiken. Wat is ons streven? Hoe ziet een gezonde Kerk eruit? Willen we de Kerk weer opbouwen en proberen het aantal gelovigen toe te laten nemen en de kosten te drukken? Of accepteren we dat de Kerk kleiner wordt en zien we wel wat er over blijft? Juist dat laatste is mijns inziens niets doen.
Om inzicht te krijgen in waarom we er tot nu toe nauwelijks in slagen om nieuwe gelovigen aan te trekken, kunnen we de Kerk in Nederland beschouwen aan de hand van de vijf p’s. Hieruit volgt direct een lijst met aanbevelingen om het kerkbezoek omhoog te krijgen.
De vijf p’s
Product: We moeten ons beseffen wat precies het product is wat aan de man gebracht moet worden. Meer mensen naar de Kerk is en graadmeter, geen doel. De zondagsviering is niet ons product. We hebben drie ‘producten in de markt’: De Eucharistie, het Woord en de Gemeenschap.
Plaats: Paus Franciscus heeft gezegd dat de reikwijdte van een parochie ongeveer 600 meter is. Je zou dus om de 600 meter een plek moeten hebben waar onze producten te vinden zijn. We moeten leren van de Kerk in Australië waar diakens en leken de gemeenschappen in staat stelde om samen te komen rondom eucharistische aanbidding en catechese.
Prijs: We moeten pragmatisch omgaan met onze kerken. We moeten ons niet hechten aan gebouwen maar aan mensen. Dure gebouwen moeten we verkopen en op goedkope locaties moeten centra komen rondom Eucharistie, Catechese en gemeenschap. Essentieel is wel om dit goed uit te leggen aan je gelovigen. Dat begint bij het helder maken van je doel: de Kerk weer opbouwen. Dit vereist van de bisschoppen een ándere vorm van leiderschap.
Promotie: Wat heeft de Kerk te bieden? Waarom is het verhaal van de Kerk niet net zo plat als de verhalen daarbuiten? Elke ambtsdrager van de Kerk, te beginnen bij de bisschoppen, zullen moeten beseffen dat elk contact, op welke manier dan ook, dé kans is om mensen over Christus te vertellen. Laat zien wat Jezus en zijn Kerk te bieden heeft! Geen 10 minuten ‘feel good story’ als preek, geen lege one-liners bij jongerenbijeenkomsten en zeker geen houding van ‘jullie begrijpen het toch niet’. Neem de mensen serieus en leg het ze uit! Stel jezelf altijd vooraf de vraag, wat wil ik dat mensen hiervan mee nemen? Draag het bij aan het begrip van de Eucharistie, het Woord of de gemeenschap? Zo niet, laat het dan achterwege.
Bovendien moeten we zichtbaar zijn in de samenleving. Mee doen aan het maatschappelijke debat. Leg het hele land uit hoe wij over dingen denken, en vooral waarom. Het is de taak van de bisschoppen om daarin het goede voorbeeld te geven en hun personeel op te leiden. Ook de bisschoppen zelf moeten opgeleid worden tot publieke uitdragers van het geloof, of ze moeten daar professionals voor aanstellen.
Personeel: Of de Kerk in Nederland weer gaat groeien zal afhangen van één ding. Is de Kerk in staat om mensen op het spoor van Christus te zetten, ook de niet-kerkgangers van nu? Daarvoor zullen we gewijde en ongewijde dienaren moeten opleiden om de harten van de mensen te raken.
Investeren en communiceren
Wat kunnen de bisschoppen concreet doen? Als de bisschoppen laten zien dat het ze aan alles gelegen is om de Kerk weer op te bouwen zullen de gelovigen veel makkelijker mee gaan in ook pijnlijke besluiten. Dé manier om dit te doen is communiceren (woord) en investeren (daad):
-
Investeren in betere opleidingen voor het kerkelijk personeel. Laat alle voorgangers op cursus didactiek en laat ze stage lopen op een school. Leer ze om naar buiten te treden en lastige vragen vol liefde te beantwoorden. Laat ze deze kennis en ervaring dan ook gebruiken in hun catechese en preken.
-
Communiceer door het Evangelie in alle media aan het licht brengen. (Ga maar eens als bisschop in vol ornaat in het publiek zitten van een TV discussieprogramma. Je krijgt zo de microfoon). Spreek met dezelfde liefde als Christus.
-
Investeer in gezinnen en jonge mensen. Laat elke parochie voor hen een speeltuin zijn waar talenten gezien en gewaardeerd worden. Een plek waar iedereen de mogelijkheid heeft om zich te ontwikkelen. Dan ontstaan er vanzelf initiatieven om er met elkaar voor te gaan.
-
Communiceer waarom welke besluiten genomen worden. Informeer de betrokkenen op tijd en neem hen mee in de besluitvorming. Wees helder over welk doel je wilt bereiken en vooral wat de toegevoegde waarde van je besluit is ten aanzien van de opbouw van de Kerk.
Alle volken
De bisschoppen, priesters, diakens en pastoraal werkenden hebben maar één opdracht: ‘Maak álle volken tot Mijn leerling.’ Met het ‘reële’ schrijven van Eijk wordt geen enkel probleem aangepakt. En juist dáár is behoefte aan.
Frank Jansons is Business Consultant bij een groot ICT-bedrijf
