Creativiteit gevangenen zichtbaar in voltooide ‘gevangenistrilogie’

Gevangenisredactie JVA

Heike Volkert is de grafisch vormgeefster en ontwerpster van ‘Kit(t)chen cooking: Not macht erfinderisch’ (2017) en ‘Humor Hinter Gittern: Der hat gesessen!’ (2018). Inmiddels is ook – met een iets serieuzere ondertoon – het spannende derde deel van de gevangenistrilogie gepubliceerd. Midden in de Duitse lockdown van de coronapandemie vlak voor Kerstmis 2020 is het verschenen onder de titel: ‘Born to be wild: Gott, Geld und Gefängnis – Bilderbogen & Lesebuch aus dem Gefängnis’. De gevangenen en de redactie kijken dankbaar terug op een bijzonder intensief en creatief proces.

door Meins Coetsier

Sinds 2017 is er een opmerkelijke boektrilogie ontstaan in de Duitse penitentiaire inrichting (Justizvolzugsanstalt, JVA) in Hünfeld. De eerste twee delen werden begin 2019 in een recordtempo over heel Duitsland bekend. Het Duitse persbureau DPA, vele kranten (o.a. Bild), online netwerken en RTL-televisie berichtten erover. Zelfs in het quizprogramma ‘Die Jackpot-Jäger’ was de vraag: ‘Wat hebben twee pastores in de JVA Hünfeld verzameld?’ Antwoord: mopjes (Witzen) voor een moppenboek (Witzebuch). Het succes van de trilogie is vooral te danken aan ontwerpster Heike Volkert van Volkert Design. Zij heeft ons met haar vrijwillige en onvermoeibare inzet al die jaren bijgestaan en heeft met liefde voor de gevangeniskunst op een professionele wijze een prachtig boekwerk uitgebracht.

Deze grafische kunstenares en vormgeefster is zelf zeer bescheiden en laat de schijnwerpers liever over aan ons ‘gevangeniskomieken’, zoals wij vaak worden beschreven in de penitentiaire instellingen van Hünfeld en Fulda. Wij zijn Heike erg dankbaar dat de buitengewone JVA-projecten niet alleen goed werden ontvangen door de gevangenen, maar ook in goede handen waren wat betreft ontwerp en uitvoering voor het grotere publiek buiten de bajes. Het creatieve werk met gedetineerden helpt hen uiteindelijk om de moeilijke situatie van gevangenschap beter te doorstaan ​​en het menselijk samenleven makkelijker te maken. Naast de gevangenen die de kunstwerken en teksten leverden, hebben wij wederom ontdekt hóe belangrijk het is voor pastorale projecten én voor de kerk in het algemeen om met vrijwilligers zoals Heike Volkert samen te werken. Mensen gewoonweg de ruimte geven om mee te werken aan het pastoraat. Samen zijn wij sterk – samen ‘kerk’ – en kunnen wij veel voor deze wereld betekenen op zowel kleine als grote schaal. Belangrijk is elkaar daarbij te ondersteunen.

Als ‘hart’ en ‘ziel’ van deze gevangenistrilogie zien wij daarom vooral de gevangenen, maar ook het liefdadigheidswerk van Heike. Natuurlijk hebben wij als redacteuren de teksten en foto’s van de ‘bajes kunstenaars’ verzameld, maar het was Heike Volkert die – met alle creatieve elementen en humor uit de diverse en kleurrijke JVA-bronnen – het idee, het concept en de uitvoering op een uitstekende manier heeft samenbracht. Het is erg leuk om te ontdekken hoeveel passie en menselijkheid er in deze trilogie schuilgaat. Het toont vooral de onzichtbare talenten, de onuitputtelijke creativiteit en op sommige plaatsen de onverwachte vindingrijkheid van de gevangenen. Met Heike Volkert kijken we met voldoening terug op een bijzonder artistiek en zinvol ontwerpproces achter de tralies, waar niet alleen humor maar ook menselijke ontwikkeling kan worden ontdekt en emotionaliteit en spirituele diepgang onverwacht zichtbaar kunnen worden.

Meer informatie vindt u op de website humorhintergittern

Dr. Meins G.S. Coetsier studeerde filosofie aan The Milltown Institute of Theology and Philosophy (De Nationale Universiteit van Ierland) en promoveerde aan de Universiteit van Gent zowel in de Wijsbegeerte als in de Vergelijkende Cultuurwetenschap. Na postdoconderzoek aan de Universiteit van Zürich werkt hij als diaken en gevangenispastor voor het Bisdom Fulda en als deeltijds onderzoeker aan Trinity College Dublin.

Giften voor de realisatie van diaconale projecten in de gevangenis kunnen worden gestort op een rekening die wordt beheerd door het gevangenispastoraat van het Bisdom Fulda. U kunt uw gift storten op DE24 5305 0180 0089 0017 38 / BIC: HELADEF1FDS, tenaamstelling: ‘Meins Coetsier’, met vermelding ‘Spende – Jail House College’.