Overweging: Wee u…

Wijzende vinger

N.a.v. Matteüs 23,27-32

Wanneer de ontknoping van een thriller nadert, worden vaak de standpunten extra uitvergroot. Het moet duidelijk zijn dat het serieus is, het gaat ergens om! Zo ook in wat men wel eens het ‘proces van Jezus’ noemt. Terwijl we uit historische onderzoek mogen aannemen dat Jezus nauw verwant is aan de groep van de farizeeën (en wel de ‘chassidische’ farizeeën die met name in Galilea actief waren), zien we Hem vandaag in een fel dispuut met hen. Erger nog: Jezus lijkt hen de grond in willen boren! Wee u! Is dat de boodschap van deze tekst?

Ik meen dat het genuanceerder ligt. ‘Wee u’ is een Hebreeuwse term die niet zo zeer de ander wil kapittelen en met het vingertje terechtwijzen. ‘Wee u’ is veeleer een klacht. In het boek Klaagliederen (Eerste Testament) komt vaak deze klacht naar voren: ‘Och Israël, wat heb je nu gedaan. Ik had je nog zo bij de hand willen nemen en je hebt je van Mij afgewend.’ Een diepe compassie ligt in dit ‘ach wee’ geborgen. Het hart van God huilt bij de aanblik van zijn mensen die de verkeerde richting zijn ingeslagen.

Bij deze farizeeën ziet Jezus hetzelfde gebeuren. Met al hun enthousiasme, hun gedrevenheid, weten ze niet de kern van de zaak te raken, het hart, die tere kern in ieder van ons van waaruit we anderen met mildheid en mededogen tegemoet kunnen treden. In iedere godsdienst kennen we ‘salafisten’: mensen die zo gebrand zijn op een zuivere beleving van de godsdienst dat ze de menselijke maat uit het oog verliezen. En voor Jezus is de menselijke maat ook de goddelijke.

Het gevolg van de menswording….