Frank Bosman is katholiek en kandidaat-Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, een combinatie die nog niet zo lang geleden onmogelijk leek. Maar de CU is breder geworden: “protestant van geboorte, christelijk van begeerte,” aldus Bosman. Katholiek.nl interviewde hem twee weken voor de verkiezingen op 22 november.
Frank Bosman is cultuurtheoloog en bekend van radio en televisie voor zijn scherpe blik en dito tong. Hij geeft commentaar op geloof, cultuur en maatschappij en dan vaak op ongezouten wijze. “Ik weet dat sommige mensen mij soms een beetje vreemde snuiter vinden, maar een roeping tot Paradijsvogel heb ik nooit versmaad.” Voor 22 november staat hij voor de ChristenUnie op de kieslijst voor de Tweede Kamer. “Nooit gedacht dat ik nog eens zo ver zou komen, politiek gezien,” grijnst hij vol milde zelfspot. Bosman staat 46e op de lijst, niet bepaald een verkiesbare plek. “Klopt. Ik wilde ook geen verkiesbare plek, mijn collega’s binnen de CU zijn veel betere politici dan ik. Maar met mijn kandidatuur wil ik laten zien dat de CU ook een partij is waar je als katholiek op zou kunnen stemmen.”
Hoe ben je eigenlijk bij de ChristenUnie terecht gekomen?
“Ik was wel vaker gepolst of ik lid wilde worden van de ChristenUnie, maar de grondslag van de partij – de Drie Formulieren van Enigheid – hielden me eigenlijk tegen. Om mijn eigen geliefde liturgie nu een “paapse mis” en een “vervloekte afgoderij” te zien noemen, is toch wel een meloen om door te slikken. Maar eerlijk is eerlijk: de partij heeft de kritiek uit katholieke en ook evangelicale hoek serieus genomen. In de nieuwe preambule van de partij staat dat zij zich baseert op ‘de Oecumenische Belijdenissen, de Drie Formulieren van Eenheid, de Verklaring van Lausanne en andere belangrijke verwoordingen van de Bijbelse boodschap voor het publieke leven.’ ”Toen Arie Slob mij publiekelijk vroeg of ik nu wel lid wilde worden, heb ik dat inderdaad gedaan. En ik heb er geen spijt van gehad.”
Is de ChristenUnie niet, ondanks alle mooie woorden, een enorm protestante partij? En past een levensgenietende katholiek als jij daar dan wel bij?
“De ChristenUnie is natuurlijk een fusie tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF), beide partijen met nogal stevige wortels in de Reformatie. Inderdaad niet direct de meest voor de hand liggende plek voor een Roomse jongen als ik. Maar ze doen echt hun best. Ik zeg wel, de ChristenUnie is protestant van geboorte en christelijk van begeerte. Ze komen er wel, ze staan open voor andere christelijke tradities. Het nest geurt nog wel eens naar die goeie ouwe dagen – ik merkte dat op het laatste congres compleet met dominee en aanbiddingsliederen – maar ik voel me gewaardeerd en gezien in de partij, juist ook als zuiderling en juist ook als rooms-katholiek. Ik ben geboren en getogen in de buurt van Den Haag. Het belangrijkste is de politiek die de ChristenUnie voorstaat.”
Wat maakt de ChristenUnie nu zo interessant voor katholieken om op te stemmen?
“De ChristenUnie is – historisch – vooral sterk in en rond de Bible Belt. Dat was zo en dat is nog steeds zo. Maar het wordt tijd dat ook de andere delen van Nederland de ChristenUnie eens wat serieuzer gaan overwegen als mogelijke partij. We hebben er namelijk best goed over nagedacht. Het programma van de ChristenUnie bevat veel onderdelen die geënt lijken te zijn op de sociale leer van de r.k.-kerk. Deze sociale leer gaat uit van subsidiariteit, solidariteit, het bonum commune en een integraal mensbeeld. Moeilijke begrippen, maar toch valt dat mee. Subsidiariteit betekent dat je politieke en bestuurlijke beslissingen zo dicht mogelijk bij de burger laat. Je gaat alleen ‘hoger’, naar Den Haag of naar Brussel, als het niet anders kan. Ik zie dat terug bij het streven van de ChristenUnie naar een dienstbare overheid, die de zwakkeren beschermt maar de sterkeren stimuleert hun eigen leven in vrijheid in te richten.
Solidariteit kennen we als woord wel weer veel beter. Solidair zijn betekent dat je weet dat niet iedereen het altijd helemaal op eigen kracht kan bolwerken. Iedereen kent dat, iedereen heeft dat wel eens. Dat je even niet zo sterk bent als je wilt. Dat je even niet zo resilient bent als je zou willen zijn. Dat je zorg, aandacht, bescherming nodig hebt om later er weer tegen aan te kunnen. Bij de ChristenUnie zie ik dat terug in de verkiezingsslogan ‘nieuwe verbondenheid’: zorg voor het menselijk leven, in al zijn broosheid, van wieg tot graf, en opkomen voor mensen in nood overal in de wereld.
Het bonum commune betekent dat je niet koerst – in eerste instantie – op eigen voordeel, genot of behoefte, maar op dat van de ander. De kern van de christelijke boodschap is immers, heb God, je naaste en jezelf in gelijke mate lief. Daarbij hoort, voor mij, dat je niet stemt op een partij die het voor jou of de groep waartoe je behoort, het beste uitkomt, maar dat je stemt op een partij die het voor heel Nederland beter maakt, zelfs als dat betekent dat je er zelf wellicht een beetje op achteruit gaat. De inschuifsamenleving noem ik dat: even inschuiven zodat die ander er ook bij kan, of dat nu een oorlogsvluchteling, een chronisch zieke of een wanhopig mantelzorger is.”
Het integrale mensbeeld van de katholieke sociale leer is ook belangrijk: de mens is meer dan een geluksmachinebouwer, meer dan een consument, meer dan een burger, meer dan stem- of klapvee eens in de zoveel jaren. Elke mens is uniek, elk mens verdient bescherming, zelfs die mensen die wij het liefste zouden laten verdwijnen. De dictators, de lasteraars, de zeurneuzen, de bedelaars, de actievoerders, de lastpakken, de draaideurcriminelen.”
Waarom is dat zo belangrijk? We kunnen bijvoorbeeld misdadigers toch niet zo maar ongestraft rond laten lopen?
“Dat zeg ik ook niet. Het recht moet zijn loop hebben, de maatschappelijke schuld vereffend en de maatschappij beschermd tegen herhaling. Maar de mate van menselijkheid van een samenleving lees je nooit af aan hoe die samenleving omgaat met de succesvollen en de rijken, maar juist hoe zij omgaat met de vertrapten en uitgestotenen. In ons geval, met de gevangenen, de paria’s, de uitbehandelden, de steuntrekkers, de zogenaamde onrendabelen van onze samenleving. Je bent nooit uitbehandeld, je bent nooit onrendabel, je bent nooit een paria. Je hebt hulp nodig. En die hulp horen wij te geven. Dat is werkelijke beschaving. De rest is, om Herman van Veen te citeren, praatjes voor de vaat.”
Zijn er nog andere prominente katholieken actief in de ChristenUnie behalve jij?
“Zeker. Er zijn op allerlei plekken nog veel andere katholieken actief in de partij, als vrijwilliger, als stemmer, als sympathisant. Op de kieslijst staat bijvoorbeeld ook Arjan Langen, katholiek diaken uit Venlo, op nummer 14. En Eric Holterhues is Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie. Om maar twee voorbeelden te geven. Dat mag wel wat meer worden hoor, de komende tijd. Maar zoals ik al eerder zei, we zijn nog aan het groeien als katholieken binnen de partij.”
Op 14 november is er gelegenheid om persoonlijk met Frank Bosman en Christian van der Krift in gesprek te gaan tijdens een speciale verkiezingsavond in Eindhoven. De avond begint om 20.00 uur. Locatie: Jongerencentrum Pitstop, Grand Combin 2, 5624 NM te Eindhoven.
Afbeelding: (c) ChristenUnie
